Ngày 30/5 RMIT có một hội thảo online nhằm quảng bá chương trình đào tạo cử nhân Tâm lý học. Tôi được giới thiệu khá sớm, nhưng lại làm đăng kí muộn quá, nên không nhận được thư mời tham dự. Nhưng khi tham khảo chương trình học, tôi nhận thấy, bảng liệt kê chương trình học này rất đáng để phụ huynh và học sinh tham khảo.
Tôi cũng được nghe vài nhận xét về hội thảo này, rằng học sinh Việt không có được những câu hỏi cho thấy sự tìm hiểu về những khái niệm cơ bản trong Tâm lý học hiện đại, để có thể tham khảo xem liệu chương trình học sẽ mang lại những thu hoạch gì. Vì thế, ngoài chương trình học 3 năm, bậc cử nhân, của RMIT, tôi xin liệt kê ở đây nội dung chương trình Tâm lý học cho cấp học phổ thông ở Mĩ, để bạn đọc có thể tìm kiếm tài liệu, tham khảo kĩ hơn về nội dung mà ngành Tâm lý học đề cập đến.
Trong cả 2 chương trình này, tôi xin được lưu ý với các bạn về nội dung “phương pháp nghiên cứu”. Nội dung này thực sự hữu ích về mặt tư duy, giống như cách phụ huynh Việt hiểu và đôn đốc con cái học môn Toán vậy. Thực sự thì nền tảng cơ bản của môn môn này chính là Toán xác xuất- thống kê, nhưng môn học còn nêu các vấn đề phương pháp luận khác, khi ứng dụng Toán trong lĩnh vực Y sinh.
Một nội dung khác, mà tôi nghĩ là khá thú vị, vì dễ hình dung hơn và gần gũi hơn với các bạn học sinh Việt, là Tâm lý sinh học. Nội dung này cũng rất thú vị với sinh viên y khoa, vì các bác sĩ tương lai được học khá nhiều, chỉ là chưa biết nó có ý nghĩa ứng dụng thế nào trong lĩnh vực Tâm lý học mà thôi. Cũng như, mối liên quan đa ngành sâu sắc giữa 3 nội dung của y học (Tâm thần- Thần kinh- Phục hồi chức năng) và Tâm lý học được dẫn dắt qua phần này rất rõ ràng. Về cơ bản, nó là các kiến thức sinh học, về giải phẫu, sinh hóa và sinh lý hệ thần kinh, mà chủ yếu là phần thần kinh trung ương. Phần này, e là các chương trình cử nhân Tâm lý của Việt Nam khá yếu, do chúng ta yếu về các ứng dụng công nghệ hình ảnh trong các hoạt động tinh thần của bộ não, và cập nhật rất chậm về phần này.
Chương trình Tâm lý cho chứng chỉ AP- soạn theo David G. Myers 2014
Bài I Lịch sử và phương pháp tiếp cận của Tâm lý học
Bài này có 3 chủ đề: Lịch sử Tâm lý học; Các vấn đề lớn và cách tiếp cận của Tâm lý học; Nghề nghiệp trong Tâm lý học
Bài II Phương pháp nghiên cứu: Suy nghĩ phản biện với khoa học tâm lý
Bài này có 5 chủ đề: Nhu cầu về Khoa học Tâm lý; Phương pháp Khoa học và Mô tả; Tương quan và Thử nghiệm; Lập luận thống kê trong cuộc sống hàng ngày; Các câu hỏi thường gặp về Tâm lý học
Bài III Cơ sở sinh học của hành vi
Bài này có 7 chủ đề: Tâm lý sinh học và Sự dẫn truyền thần kinh; Hệ thống thần kinh và nội tiết; Nghiên cứu cấu trúc não và não cổ; Vỏ não; Tổ chức bán cầu não và Sinh học của Ý thức; Di truyền Hành vi: Dự đoán Sự khác biệt Cá nhân; Tâm lý học Tiến hóa: Hiểu Bản chất Con người
Bài IV Cảm giác và Tri giác
Bài này có 6 chủ đề: Các Nguyên tắc Cơ bản của Cảm giác và Tri giác; Ảnh hưởng đến Tri giác; Tri giác Thị giác; Tổ chức và Diễn giải Thị giác; Nghe; Các giác quan khác
Bài V Các trạng thái ý thức
Bài này có 4 chủ đề: Hiểu ý thức và Thôi miên; Các mô hình giấc ngủ và các lý thuyết về giấc ngủ; Thiếu ngủ, Rối loạn giấc ngủ và Giấc mơ; Thuốc kích thích tâm thần
Bài VI Học tập
Bài này có 5 chủ đề: Cách chúng ta học và điều kiện cổ điển; Điều kiện tạo tác; Các ứng dụng của Điều kiện tạo tác và So sánh với Điều kiện Cổ điển; Sinh học, Nhận thức và Học tập; Học bằng quan sát
Bài VII Nhận thức
Bài này có 6 chủ đề: Nghiên cứu và Xây dựng Ký ức; Lưu trữ và truy xuất bộ nhớ; Quên, Xây dựng Trí nhớ và Cải thiện Trí nhớ; Tư duy, Khái niệm và Sáng tạo; Giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định; Tư duy và Ngôn ngữ
Bài VIII Động lực, Cảm xúc và Căng thẳng
Bài này có 8 chủ đề: Khái niệm tạo động lực; Động lực Đói; Động cơ Tình dục; Động lực xã hội: Nhu cầu liên kết; Lý thuyết và Sinh lý học về Cảm xúc; Cảm xúc được thể hiện; Căng thẳng và Sức khỏe; Căng thẳng và Bệnh tật
Bài IX Tâm lý học Phát triển
Bài này có 10 chủ đề: Các vấn đề về Phát triển, Phát triển Trước khi sinh và Trẻ sơ sinh; Trẻ sơ sinh và Tuổi thơ: Phát triển Thể chất; Trẻ sơ sinh và Tuổi thơ: Phát triển Nhận thức; Trẻ sơ sinh và Tuổi thơ: Phát triển Xã hội; Phát triển giới; Cha mẹ, Đồng nghiệp và Trải nghiệm Ban đầu; Vị thành niên: Phát triển Thể chất và Nhận thức; Tuổi vị thành niên: Phát triển xã hội và Tuổi trưởng thành mới nổi; Phát triển Tình dục; Tuổi trưởng thành: Phát triển thể chất, nhận thức và xã hội
Bài X Nhân cách
Bài này có 5 chủ đề: Quan điểm phân tâm học của Freud: Khám phá vô thức; Lý thuyết Tâm động học và Quan điểm Hiện đại về Vô thức; Các lý thuyết nhân văn; Các lý thuyết về đặc điểm; Các lý thuyết về nhận thức-xã hội và khám phá bản thân
Bài XI Các trắc nghiệm và sự khác biệt cá nhân
Bài này có 5 chủ đề: Giới thiệu về Trí thông minh; Đánh giá trí thông minh; Động lực học của Trí thông minh; Nghiên cứu Ảnh hưởng của Di truyền và Môi trường đối với Trí thông minh; Sự khác biệt của Nhóm và Câu hỏi về Sự thiên vị
Bài XII Hành vi bất thường
Bài này có 5 chủ đề: Giới thiệu về Rối loạn Tâm lý; Rối loạn lo âu, Rối loạn ám ảnh cưỡng chế và Rối loạn căng thẳng sau chấn thương; Rối loạn tâm trạng; Bệnh tâm thần phân liệt; Rối loạn Khác
Bài XIII Điều trị Hành vi Bất thường
Bài này có 4 chủ đề: Giới thiệu về Trị liệu, và Liệu pháp Tâm động học và Nhân văn; Liệu pháp Hành vi, Nhận thức và Nhóm; Đánh giá các liệu pháp tâm lý và các chiến lược phòng ngừa; Các liệu pháp Y sinh
Bài XIV Tâm lý xã hội
Bài này có 7 chủ đề: Phân bổ, Thái độ và Hành động; Tuân thủ và Tuân theo; Hành vi nhóm; Định kiến và Phân biệt đối xử; Quyết đoán; Thu hút; Vị tha, Xung đột và Tạo dựng Hòa bình
Cấu trúc chương trình Cử nhân Khoa học Ứng dụng (Tâm lý học) của RMIT
Học kỳ 1
Nguyên lý cơ bản tâm lý học
Tâm lý học tư duy thường ngày
Lập trình thống kê
Học kỳ 2
Nền tảng tâm lý học
Thống kê
Tâm lý học đời sống xã hội
Học kỳ 3
Tâm lý học môi trường
Các đề tài tâm lý học ứng dụng
Môn tự chọn chung
Học kỳ 4
Tâm lý học phát triển
Tâm lý sinh học
Phương pháp nghiên cứu trong tâm lý học
Học kỳ 5
Tâm lý học nhận thức
Tâm lý học xã hội
Động cơ và Tâm lý tổ chức
Học kỳ 6
Tâm lý học giới tính
Môn tự chọn chung
Học kỳ 7
Dự án nghiên cứu, HOẶC Thực tập chuyên ngành tâm lý học (WIL*)
Học kỳ 8
Triết lý và phương pháp luận tâm lý học
Đánh giá tâm lý và sự khác biệt cá nhân
Nghiệp vụ tâm lý học
Học kỳ 9
Tâm bệnh học và các dạng thức can thiệp
Hiểu về nhân cách
Tâm lý học pháp y
*WIL: Work Intergrated Learning – dự án học tập tích hợp kinh nghiệm thực tiễn
Can Thiệp Đa Ngành 