Đây là toàn bộ chương cuối của Các mùa trong đời một người đàn ông, trong đó D. J. Levinson tóm tắt về lý thuyết tâm lý phát triển của ông về Tuổi trưởng thành của con người. Tôi nhận thấy rằng, cách trình bày của ông khá ‘dài dòng’ theo quan điểm hiện nay cho bất cứ vấn đề học thuật nào. Nhưng theo thời gian, tôi đã trở nên kiên nhẫn hơn hay “dung thứ” hơn, như ông nói, ở Tuổi trung niên của chính tôi, để có thể tích hợp các thái cực của sự khác biệt bên trong mình, và tôi nhận ra những lợi ích sâu sa khi lần theo những hướng dẫn rất dài của ông để hiểu về chính mình. Các bài trích dịch có tên Về Tâm lý phát triển tuổi trưởng thành trên blog này từ năm 2022 là ở phần đầu của cuốn sách, nó cũng là một cách tóm tắt về lý thuyết của ông, và phản ánh con đường tìm hiểu lý thuyết này của chính tôi, với một số thuật ngữ chưa được cân nhắc và thống nhất.
Các phần đã dịch với tiêu đề Về Tâm lý phát triển tuổi trưởng thành trên blog này
bài mở đầu, bài 2, bài 3 phần 1, bài 3 phần 2, bài 4 phần 1, bài 4 phần 2, bài 5
Chúng tôi bắt đầu cuộc nghiên cứu này bằng cách hỏi: Chúng tôi ngụ ý gì về chu kỳ sống của con người, và các mùa trong đó là gì? Có thục về một điều gì đó là sự phát triển của người trưởng thành? Chúng ta có thể xác định một chuỗi các giai đoạn phát triển trong cuộc sống của người trưởng thành mà có thể so sánh với những giai đoạn trong thời thơ ấu và vị thành niên không?
Nghiên cứu của chúng tôi đã cung cấp một số câu trả lời ban đầu cho những câu hỏi này. Các câu trả lời dự kiến là cần thiết. Nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để xem xét và mở rộng hiểu biết hiện tại của chúng tôi, nhưng bây giờ chúng tôi có cơ sở để tiến hành.
Chúng tôi xác định bốn thời đại trùng lặp trong vòng đời, mỗi thời đại kéo dài 25 năm. Các thời đại cung cấp một cái nhìn về cuộc sống cá nhân khi nhìn từ xa. Mỗi thời đại được phân biệt bởi đặc điểm chung của cuộc sống, có các khía cạnh sinh học, tâm lý và xã hội. Các thời đại hình thành cấu trúc xương của vòng đời. Khi chúng ta đã hiểu bản chất của một thời đại từ quan điểm của toàn thể vòng đời, chúng ta có thể xem xét các quá trình và sự kiện cụ thể hơn khi chúng diễn ra bên trong nó.
Các giai đoạn phát triển đưa ra một cái nhìn chi tiết và dễ hiểu hơn. Chúng nằm trong, và được định hình bởi sự kế thừa của các thời đại. Chúng là phương tiện mà công việc phát triển của một thời đại được thực hiện và chúng cung cấp mối liên kết giữa các thời đại. Những cuộc chuyển giao giữa các thời đại có lẽ là bước ngoặt quan trọng của vòng đời. Trong Chuyển đổi Trưởng thành sớm, Chuyển đổi Giữa Cuộc đời và Chuyển đổi Trưởng thành muộn, một người đàn ông tạo ra cơ sở để sống trong thời đại vừa mới bắt đầu. Những giai đoạn chuyển tiếp này là nguồn gốc của sự đổi mới – hay của sự trì trệ – hình thành nên đặc điểm của trình tự phát triển. Quan điểm tổng hợp của các thời đại và thời kỳ là một phương tiện để khám phá tổng thể cuộc sống và quá trình phát triển ở những thời điểm cụ thể trong tổng thể đó.
Nền tảng lý thuyết của chúng tôi về các giai đoạn phát triển là khái niệm về cấu trúc cuộc sống cá nhân. Cấu trúc cuộc sống phát triển qua một chuỗi các giai đoạn xen kẽ. Một giai đoạn xây dựng cấu trúc tương đối ổn định được tiếp nối bởi một giai đoạn chuyển tiếp, thay đổi cấu trúc. Các nhiệm vụ phát triển chính của giai đoạn xây dựng cấu trúc là đưa ra những lựa chọn quan trọng, tạo ra cấu trúc xung quanh chúng, làm phong phú cấu trúc và theo đuổi mục tiêu của một người trong đó. Những giai đoạn này thường kéo dài từ sáu đến tám năm. Trong một giai đoạn chuyển tiếp, các nhiệm vụ chính là đánh giá lại cấu trúc hiện có, khám phá những khả năng mới trong bản thân và thế giới, và hướng tới những lựa chọn tạo cơ sở cho cấu trúc mới. Trong giai đoạn chuyển tiếp, một người đàn ông có thể chọn tham gia vào những con người và địa điểm mới, hoặc anh ta có thể giữ lại hôn nhân, công việc và mạng lưới xã hội của mình nhưng thiết lập các mối quan hệ khác nhau và sống theo những khía cạnh khác nhau của bản thân. Các giai đoạn chuyển tiếp thường kéo dài bốn hoặc năm năm.
Các thời đại và thời kỳ trong vòng đời
Khi chúng tôi bắt đầu công việc này, không có điều gì trong tài liệu tâm lý học và khoa học xã hội gợi ý rằng chúng tôi sẽ tìm thấy một chuỗi các thời đại và thời kỳ, diễn ra theo tiến trình có trật tự. Ý tưởng đó không phải là điểm khởi đầu cho nghiên cứu của chúng tôi. Hoàn toàn ngược lại. Chỉ sau khi chúng tôi đã theo dõi chi tiết thiết kế phức tạp và quá trình của nhiều cuộc sống riêng lẻ, mỗi cuộc sống riêng biệt trong khuôn mẫu của nó, chúng tôi mới có thể bắt đầu nắm được thứ tự cơ bản. Ý tưởng về cấu trúc cuộc sống cá nhân xuất hiện từ nỗ lực của chúng tôi để xem hình dạng tổng thể cuộc sống của một người đàn ông tại một thời điểm nhất định và để hiểu cách hình dạng này phát triển qua nhiều năm.
• LIÊN KẾT TUỔI. Một trong những ngạc nhiên lớn nhất của chúng tôi là sự thay đổi tương đối thấp về độ tuổi mà mọi thời kỳ bắt đầu và kết thúc. Đó không phải là một dự đoán mà chúng tôi đã đưa ra trước, cũng không phải là một khuynh hướng trong suy nghĩ của chúng tôi. Phát hiện này vi phạm ý tưởng ấp ủ và manh nha từ lâu rằng cá nhân người lớn phát triển ở những tốc độ rất khác nhau. Thực tế, ý tưởng truyền thống có cơ sở: những người nghiên cứu sự phát triển về một khía cạnh đơn lẻ, chẳng hạn như sự lão hóa sinh học, sự trưởng thành về tâm lý hoặc nghề nghiệp, nhận thấy sự thay đổi đáng kể trong các độ tuổi mà những thay đổi cụ thể xảy ra. Dường như không có giai đoạn thường có nào trong sự phát triển của các khía cạnh đơn lẻ này. Tương tự như vậy, các sự kiện cụ thể như kết hôn, thành lập gia đình, người thân qua đời và nghỉ hưu có thể xảy ra ở các độ tuổi rất khác nhau. Chỉ khi chúng ta xem xét sự phát triển dưới góc độ tiến hóa của cấu trúc sự sống thì các giai đoạn mới tuân theo một trình tự liên kết với tuổi.
Đối với mỗi thời kỳ, chúng ta có thể đưa ra độ tuổi khởi đầu điển hình. Đây là độ tuổi thường xuyên nhất bắt đầu một giai đoạn ở những người đàn ông trong nghiên cứu của chúng tôi. Có một phạm vi hai hoặc ba năm ở hai bên của tuổi trung bình. Phạm vi này có vẻ rất nhỏ đối với những người mong đợi không có thứ tự nào cả, nhưng nó đủ để có ý nghĩa to lớn. Sự thay đổi trong thời gian biểu cho sự phát triển của người lớn cao hơn một chút so với sự phát triển của trẻ em. Nó có nghĩa là chúng ta không thể sử dụng niên đại như một tiêu chí đơn giản của thời kỳ phát triển mà một người đàn ông cụ thể đang ở. Một người đàn ông ở tuổi 39 đang bắt đầu Chuyển đổi Giữa Cuộc đời, một người khác vẫn đang ở đỉnh cao của Trở thành người đàn ông của riêng mình. Các giai đoạn phát triển liên quan đến tuổi tác, nhưng chúng không phải là một phái sinh đơn giản của tuổi tác. Thời gian của một giai đoạn, và loại công việc phát triển được thực hiện trong nó, thay đổi theo các điều kiện sinh học, tâm lý và xã hội của cuộc đời một người đàn ông.
• SỰ NỐI TIẾP. Chúng tôi thấy rằng các giai đoạn xảy ra theo một trình tự cố định. Miễn là một người đàn ông tiếp tục phát triển, anh ta sẽ đi qua các giai đoạn theo thứ tự đã cho. Anh ta không thể đi từ tiết thứ ba đến thứ năm mà không trải qua giai đoạn tiết bốn. Đối với một người đàn ông trong giai đoạn ba, con đường để phát triển hơn nữa phải vượt qua bốn và năm — không có con đường tắt hoặc con đường thay thế. Anh ta có thể điều hướng một khoảng thời gian theo vô số cách, nhưng anh ta không thể tránh nó. Trong hiện tại, nếu muốn tìm kiếm sự hài lòng và tạo cơ sở cho cuộc sống trong giai đoạn tiếp theo, anh ta phải giải quyết những nhiệm vụ phát triển hiện tại.
Những suy yếu về phát triển và những thất bại trong quá khứ có thể ngăn cản một người đàn ông bắt đầu một thời kỳ mới và hoàn thành nhiệm vụ của mình. Sau đó anh ấy sẽ trong tình trạng suy sụp. Anh ấy bị mắc kẹt. Sự ngăn chặn phát triển kiểu này có thể xảy ra ở tuổi trưởng thành, cũng như thời thơ ấu, do kết quả của sự xâm nhập quá mức về mặt sinh học, tâm lý hoặc xã hội. Do đó, phần lớn nam giới trong một số nhóm có thể gặp khó khăn với các nhiệm vụ của giai đoạn Chuyển đổi Giữa Cuộc đời và Bước vào Tuổi trung niên đến mức họ không thể tạo cơ sở cho một cuộc sống vừa ý ở tuổi trung niên.
• CÁC GIAI ĐOẠN THỨ BẬC VÀ CÁC GIAI ĐOẠN TUẦN TỰ. Một số lý thuyết mô tả các giai đoạn phát triển theo thứ tự tăng dần hoặc phân cấp: một người tiến từ cấp độ này sang cấp độ tiếp theo, mỗi giai đoạn đại diện cho một khả năng cao hơn. Các lý thuyết về giai đoạn của Lawrence Kohlberg, Jean Piaget và Jane Loevinger thuộc loại này, và chúng đã góp phần vào sự hiểu biết của chúng ta về sự phát triển của con người.
Các lý thuyết khác, chẳng hạn như của Erikson và của chúng tôi, đặt ra một chuỗi không có thứ bậc. Một kỳ không cao hơn hoặc tốt hơn những kỳ trước. Một lần nữa, hình ảnh của các mùa rất hữu ích. Về bản chất, mùa xuân không phải là mùa đẹp hơn mùa đông, mùa hè cũng không tốt hơn mùa xuân. Mỗi mùa đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của chu kỳ sống và trình tự tuân theo một quy trình quy định. Mùa đông là khoảng thời gian hoang vắng, yên tĩnh, trong đó sự phát triển trước đó kết thúc và khả năng tăng trưởng mới được tạo ra. Đó là giai đoạn chuyển tiếp cuối cùng. Trừ khi công việc sáng tạo của mùa đông được thực hiện và hạt giống bén rễ, không gì có thể phát triển thêm được nữa. Mùa xuân là thời điểm đơm hoa kết trái, khi thành quả lao động của mùa đông bắt đầu được thực hiện. Những bông hoa sẽ không xuất hiện trừ khi những hạt giống không được nuôi dưỡng, và nó phải nhường chỗ cho những bông hoa nở rộ và phát triển đầy đủ.
Với các thời kỳ phát triển của chúng ta cũng vậy. Sự Chuyển đổi Trưởng thành sớm cung cấp sự chuyển đổi xuyên thời đại sang giai đoạn Trưởng thành sớm. Ba giai đoạn tiếp theo — Bước vào Thế giới Trưởng thành, Giai đoạn Chuyển đổi Tuổi 30, An cư — cho phép một người đàn ông xây dựng cấu trúc cuộc sống trưởng thành đầu tiên, sửa đổi nó, và sau đó tạo ra một cấu trúc khác mà qua đó anh ta đạt đến đỉnh cao của tuổi trưởng thành sớm. Vào khoảng bốn mươi tuổi, anh ta bước vào giai đoạn Chuyển tiếp Giữa Cuộc đời. Bây giờ anh ta phải chấm dứt thời kỳ trưởng thành sớm và gieo mầm cho tuổi trưởng thành trung niên, khi anh ta sẽ trải qua một chuỗi tương tự như xây dựng, sửa đổi và xây dựng lại cấu trúc cuộc sống. Nhiệm vụ của một giai đoạn này không tốt hơn hoặc cao cấp hơn so với nhiệm vụ của giai đoạn khác, ngoại trừ theo nghĩa chung, mỗi giai đoạn được xây dựng dựa trên công việc của những giai đoạn trước đó và đại diện cho giai đoạn sau trong chu kỳ. Có những mất mát cũng như phần thưởng trong sự chuyển dịch từ mỗi thời kỳ hoặc thời đại sang thời kỳ tiếp theo.
• ĐÁNH GIÁ. Cần có một cách tiếp cận phán xét hơn khi chúng ta xem xét một người đàn ông đã sống như thế nào trong một khoảng thời gian nhất định. Chúng ta phải hỏi anh ấy đã đáp ứng tốt các nhiệm vụ phát triển của mình như thế nào. Cấu trúc cuộc sống mà anh ta hình thành trong một giai đoạn xây dựng cấu trúc thỏa mãn đến mức nào? Anh ấy đã xoay xở như thế nào, trong một giai đoạn chuyển tiếp, để đánh giá lại quá khứ và tạo cơ sở cho tương lai?
Trong những trường hợp cực đoan, chúng ta có thể dễ dàng nói rằng một người đàn ông đã làm tốt hay kém một cách đặc biệt. Người đàn ông này rõ ràng không đánh giá lại và sửa đổi cuộc sống của mình trong một giai đoạn chuyển tiếp và bây giờ không thể tạo ra một cấu trúc mới tương xứng. Người đàn ông kia, sau một quá trình chuyển đổi đau đớn, đã hình thành một cấu trúc mới, trong đó cuộc sống của anh ta thú vị, hữu ích, có giá trị đối với bản thân và những người khác. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, bức tranh phức tạp hơn và khó đánh giá. Những gì chúng tôi đang đánh giá không chỉ đơn giản là mức độ thành công của một người trong việc thực hiện một công việc cụ thể hoặc trong việc thích ứng với một tình huống cụ thể, đơn lẻ. Chúng tôi đang hỏi: Anh ấy đã đáp ứng các nhiệm vụ cơ bản trong cuộc sống của mình tốt như thế nào? Anh ấy đã làm gì với cuộc sống của mình?
Những câu hỏi này đưa nhà khoa học, nhà lâm sàng và nhà giáo dục vào một lãnh thổ xa lạ. Chúng ta quan tâm một cách hợp pháp đến việc hiểu và nâng cao chất lượng cuộc sống, nhưng chúng ta cần sự khôn ngoan tuyệt vời để không đánh giá quá hời hợt. Rất ít thông tin được biết về các nhiệm vụ trong sự phát triển của người lớn, và các vấn đề của việc xây dựng và sửa đổi một cuộc sống. Chúng ta phải học cách khám phá lãnh thổ này một cách sâu sắc hơn, quan tâm nhiều hơn đến các lực lượng định hình mạnh mẽ trong cá nhân và trong xã hội. Chúng ta cần xem xét cuộc sống, nỗ lực đổi mới cá nhân và thể chế, đồng thời tìm kiếm những hướng đi mới. Nhưng công việc của chúng ta sẽ thiếu giá trị nội tại và sự tín nhiệm của công chúng nếu chúng ta đánh giá quá sớm và thúc đẩy các phương pháp dễ dàng nhưng không hiệu quả.
• CHỒNG CHÉO VÀ KẾT NỐI CÁC GIAI ĐOẠN. Chúng tôi đã cố gắng xác định từng thời kỳ theo đúng nghĩa của nó, để chỉ ra thời điểm nó xảy ra và cách nó đóng góp vào sự tiến hóa của quá trình sống. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển thực tế, mỗi thời kỳ lại được “xen kẽ” với các thời kỳ khác. Giai đoạn hiện tại là chủ yếu, nhưng những giai đoạn khác cũng có mặt trong đó. Nó không phải là trường hợp một giai đoạn bắt đầu, chạy theo lộ trình độc lập của nó, và kết thúc, để được theo sau bởi một giai đoạn khác có đặc điểm hoàn toàn riêng biệt với nó. Các giai đoạn kế tiếp không giống như các mắt xích trong một chuỗi, mỗi mắt xích gắn với nhau mà bản chất độc lập với nhau.
Vòng đời là một tổng thể hữu cơ và mỗi thời kỳ chứa đựng tất cả các chu kỳ khác. Cá nhân đang phát triển giống như một khách du lịch đường dài: hết lần này đến lần khác thay đổi phương tiện, hành khách và hành lý đủ loại, nhưng quá khứ không chỉ đơn giản là biến mất. Giờ đây, anh ấy không chỉ gắn bó với bản địa hiện tại của mình mà còn với nhiều thế giới khác nhau mà anh ấy đã sống và những thế giới mà anh ấy đang hướng tới. Quá khứ và tương lai nằm trong hiện tại.
Sự chung sống và đan xen giữa các thời kỳ được chủ nhân cuốn tiểu sử (của chính ông), Marcel Proust, ghi lại một cách tuyệt vời trong Hồi tưởng về những điều đã qua:
Vì con người là một sinh vật không có tuổi cố định, có khả năng trở thành, trong vài giây, trẻ hơn nhiều năm, và người, được bao quanh bởi những bức tường của thời gian mà anh ta đã sống, trôi nổi trong đó như thể trong một lưu vực mà bề mặt liên tục thay đổi, để đưa anh ta vào phạm vi bây giờ của thời đại này, rồi bây giờ của thời đại khác.
Điều nghịch lý mà Proust xác định ở đây là, con người là “một sinh vật không có tuổi cố định” và bị chi phối bởi thời gian và “thời đại” trong cuộc đời của mình. Chỉ sau khi chúng ta hiểu được ý nghĩa sâu sắc của các thời đại trong cuộc sống của chúng ta, như ông ấy đã làm, chúng ta mới có thể hiểu được cách thức mà tại một thời điểm, một đứa trẻ, một thanh niên, một trung niên và một người già đang sống. Chúng ta không bao giờ già cả. Tuy nhiên, khi chúng ta hiểu rõ hơn về tiểu sử của chính mình, chúng ta có thể bắt đầu tồn tại ở nhiều lứa tuổi. Trong quá trình này, chúng tôi không phân mảnh chính mình; thay vào đó, chúng tôi trở nên tích hợp và toàn diện hơn.
Trong giai đoạn hiện tại, một người đàn ông chủ yếu thực hiện các nhiệm vụ phát triển của giai đoạn này. Nhưng anh ấy cũng thực hiện một số công việc trong các nhiệm vụ của các thời kỳ khác. Các nhiệm vụ sẽ trở thành chính trong các giai đoạn sau có thể được kích hoạt sớm. Nhiệm vụ của các giai đoạn trước không được hoàn thành và bị gạt sang một bên khi giai đoạn đó kết thúc. Nếu chúng được hoàn thiện hợp lý vào thời điểm thích hợp, chúng sẽ tiếp tục hỗ trợ cho sự phát triển hơn nữa trong các giai đoạn tiếp theo. Lợi ích của quá khứ tạo thành nền tảng cho những nỗ lực phát triển hiện tại được xây dựng. Ngược lại, nếu các giai đoạn trước tạo ra những xung đột và hạn chế lâu dài, thì sự phát triển của con người trong giai đoạn hiện tại có thể bị cản trở nghiêm trọng hoặc trong trường hợp cực đoan, bị ngăn chặn hoàn toàn.
Bước vào một giai đoạn mới thường có kích hoạt lại các vấn đề chưa được giải quyết và các vấn đề bị khiếm khuyết của các giai đoạn trước. Những vấn đề này tạo thành một “hành trang từ quá khứ” khiến việc giải quyết các nhiệm vụ hiện tại trở nên khó khăn hơn. Việc để lại những xung đột và tổn thương trong quá khứ có thể đè nặng đến mức các nhiệm vụ hiện tại bị lu mờ. Khi một người gặp khó khăn nghiêm trọng, điều quan trọng đầu tiên là phải xem xét cấu trúc cuộc sống, nhiệm vụ và mối quan tâm của giai đoạn đang diễn ra. Sau đó, các vấn đề tiếp tục từ thời thơ ấu và tuổi trưởng thành có thể được xem xét trong bối cảnh này, và chúng ta có thể thấy chúng cản trở công việc phát triển hiện tại như thế nào.
• TÍNH PHỔ BIẾN CỦA CÁC THỜI ĐẠI VÀ THỜI KỲ. Quan niệm về vòng đời này phần lớn dựa trên một nghiên cứu về nam giới ở Hoa Kỳ đương đại. Nó có phải chỉ ở đàn ông Mỹ nói chung vào thời điểm này trong lịch sử không? Nó có liên quan đến các xã hội khác và các thời đại lịch sử không? Điều đầu tiên phải nói là: chúng tôi không biết. Không có hiểu biết sâu sắc và khái quát nào được cung cấp ở đây là sự thật được chứng minh đầy đủ. Mỗi người trong số họ là một giả thuyết cần được kiểm tra thêm. Công việc trước đây của tôi về “văn hóa và nhân cách” đã dạy tôi phải rất thận trọng trong việc đưa ra những đặc điểm chung của cuộc sống con người; lịch sử của khoa học xã hội lộn xộn với những tuyên bố bị bác bỏ liên quan đến những tính phổ quát như vậy.
Nhưng, với những cảnh báo này, chúng tôi hăng hái đưa ra giả thuyết sau: Chuỗi thời đại và thời kỳ này tồn tại trong tất cả các xã hội, xuyên suốt loài người, ở giai đoạn hiện tại và trong quá trình tiến hóa của loài người. Các thời đại và các thời kỳ được xây dựng dựa trên bản chất của con người với tư cách là một sinh vật sinh học, tâm lý và xã hội, và trong bản chất của xã hội như một sự nghiệp phức tạp kéo dài qua nhiều thế hệ. Chúng đại diện cho vòng đời của loài. Các cá nhân trải qua các thời kỳ theo những cách vô cùng khác nhau, nhưng bản thân các thời kỳ là phổ quát. Những thời đại và giai đoạn này đã chi phối sự phát triển của con người trong năm hoặc mười nghìn năm qua — kể từ khi bắt đầu có những xã hội ổn định và phức tạp hơn.
Khi đặt ra một cơ sở sinh học, tâm lý và xã hội kết hợp cho chuỗi phát triển này, chúng tôi đang nói rằng bản thân không có cơ sở nào trong số những cơ sở này là đủ. Hiện nay không có bằng chứng nào cho thấy các thời đại và thời kỳ bắt nguồn đơn giản từ sự phát triển của một chương trình di truyền, sinh học trong cá nhân. Họ cũng không theo dõi trực tiếp từ một thời gian biểu được thiết lập phổ biến bởi các tổ chức xã hội hoặc nền văn hóa. Nếu trình tự phát triển này giữ ở một mức độ nào đó đối với loài, nguồn gốc của nó phải được tìm thấy trong sự tương tác của tất cả những ảnh hưởng này khi chúng hoạt động trong một giai đoạn cụ thể trong quá trình tiến hóa của con người. Erikson đã đi đến một cái nhìn tương tự về vòng đời trên cơ sở các câu hỏi về lâm sàng, nhân chủng học, lịch sử và tiểu sử của mình. Giai đoạn bản ngã của ông trong Xác định bản sắc với Bố rối về vai trò đạt đến đỉnh điểm ở giai đoạn mà chúng tôi xác định là quá trình Trưởng thành sớm. Giai đoạn Thân mật và Cô lập của ông ấy bắt đầu từ những năm đầu đôi mươi và trải qua giai đoạn Trưởng thành sớm. Giai đoạn tiếp theo của ông ấy, Kiến tạo giá trị và Trì trệ, bắt đầu vào khoảng tuổi 40 và đặc trưng cho Tuổi trưởng thành Trung niên, trong khi Trọn vẹn so với Tuyệt vọng là giai đoạn bản ngã của cuối tuổi trưởng thành. Ông ghi lại quan điểm này trong tiểu sử về Luther, Gandhi, Freud, Hitler, George Bernard Shaw và William James của mình — những người đàn ông có cuộc sống kéo dài vài thế kỷ và trên nhiều lục địa. *
| * Một phát biểu về sự giống và khác nhau giữa các giai đoạn của chúng ta và các giai đoạn của Erikson có thể hữu ích. Chúng tôi coi sự phát triển của người trưởng thành là sự tiến hóa của cấu trúc cuộc sống; các giai đoạn phát triển của chúng ta là các giai đoạn kế tiếp nhau trong quá trình xây dựng, sửa đổi và xây dựng lại cấu trúc đó. Phương thức phân tích của Erikson cũng vậy, quan tâm đến sự kết nối giữa bản thân và thế giới. Tuy nhiên, ông coi sự phát triển là một loạt các giai đoạn trong quá trình phát triển bản ngã. Mỗi giai đoạn trong số tám giai đoạn của Erikson đều được điều chỉnh bởi một vấn đề quan trọng, có vấn đề đối với bản thân trong mối quan hệ với thế giới bên ngoài. Vấn đề được nêu là sự phân cực hay mâu thuẫn giữa các mặt đối lập. Nhiệm vụ phát triển của từng giai đoạn xuất phát từ cực trung tâm. Do đó, trong giai đoạn Kiến tạo giá trị – Trì trệ, các nhiệm vụ bao gồm để đạt được “sự cân bằng thuận lợi” của kiến tạo so với tình trạng trì trệ; đối mặt với thực tế của sự trì trệ và chết chóc; khai thác đầy đủ hơn các nguồn lực bên trong của một người cho các mục đích chung; chấp nhận những trách nhiệm và nghĩa vụ của mình đối với xã hội nói chung và thế hệ tiếp theo của những người trưởng thành nói riêng; có được đức tính “quan tâm” những cách thức mới cho các cá nhân và tổ chức. Các giai đoạn bản ngã của Erikson liên quan đến cái tôi khi nó tương tác với thế giới, nhưng trọng tâm chính của chúng là ở bên trong con người. Mỗi giai đoạn được xác định về các thuộc tính của một người: năng lực cam kết, đức tính quan tâm, cảm giác tin cậy. Những phẩm chất cá nhân này kết nối cái tôi với thế giới văn hóa xã hội, và Erikson hơn bất kỳ nhà nghiên cứu nào khác, đã mô tả ảnh hưởng tinh tế nhưng rộng lớn của thế giới văn hóa xã hội đối với sự phát triển cái tôi. Các nghiên cứu tiểu sử của ông về Luther và Gandhi là không thể sánh được trong cách miêu tả nhạy cảm của họ về cách thức mà các lực từ lịch sử, văn hóa và thể chế tham gia vào hình dạng và bản chất của cuộc sống cá nhân. Cách tiếp cận của chúng tôi có sử dụng quan điểm của Erikson, nhưng thay đổi phần nào trọng tâm. Khái niệm cấu trúc cuộc sống tập trung trực tiếp hơn vào ranh giới giữa bản thân và thế giới. Nó cho phép bạn xem xét bản thân và thế giới một cách bình đẳng như các khía cạnh của cuộc sống đã sống. Chúng tôi tìm thấy một số lượng lớn các giai đoạn phát triển và chúng tôi theo dõi quá trình phát triển một cách chi tiết hơn. Tuy nhiên, có rất nhiều lĩnh vực hội tụ. Quan điểm của chúng ta về cái tôi bao gồm khái niệm của Erikson về cái tôi. Quan điểm của chúng tôi về thế giới văn hóa xã hội như một khía cạnh của cấu trúc cuộc sống phù hợp với cách nghĩ của ông về xã hội. Các giai đoạn trưởng thành của bản ngã của ông rất phù hợp với thời gian biểu của các thời đại và thời kỳ của chúng ta. Quan điểm của chúng tôi được xây dựng dựa trên và bổ sung vào quan điểm của ông, và không trái ngược với nó. |
Quan niệm của Jung về sự phát triển của người trưởng thành dựa trên sự phân tích của ông về các cá nhân và thần thoại, hệ thống tôn giáo, ước mơ và phong tục trong nhiều nền văn hóa và thời đại. Những người khác, chẳng hạn như Joseph Campbell và Mircea Eliade, đã mở rộng cơ sở nhân chủng học cho các ý tưởng của Jung. Jaques đã tìm thấy bằng chứng về cuộc khủng hoảng giữa cuộc đời của 300 nghệ sĩ ở nhiều quốc gia trong 500 năm qua. Ortega y Gasset, với một cái nhìn lịch sử-triết học rộng lớn về cuộc sống của con người trong 2500 năm qua, đã xác định một chuỗi các thế hệ trong xã hội và trong chu kỳ sống của mỗi cá nhân. Trình tự này tương ứng với các thời đại và thời kỳ được mô tả ở đây (xem Chương 2). Trong The Coming of Age, Simone de Beauvoir ghi lại quá trình chuyển đổi từ tuổi trưởng thành trung niên sang giai đoạn tuổi trưởng thành muộn, và bản chất của cuộc sống ở tuổi già, trong các xã hội trên khắp thế giới. David Gutmann, nghiên cứu về những ảo vọng của đàn ông trong một số xã hội tương phản, đã thu được những phát hiện phù hợp với chúng tôi.
Khi khám phá câu hỏi về tính phổ quát, sẽ hữu ích nếu chúng ta có thêm dữ liệu về vòng đời ở các nền văn hóa trước đó. Tuy nhiên, chúng tôi có sẵn ba tài liệu cách đây 2500 năm (xem bảng ở trang 325). Những tài liệu này phản ánh sự thông thái của các nền văn minh Do Thái, Trung Quốc và Hy Lạp cổ đại. Talmud có một phần gọi là ‘Những câu nói của những người cha’ (Pirke Aboth), trong đó phác thảo “các thời đại của con người”. Khổng Tử, được viết ở Trung Quốc vào khoảng năm 500 trước Công nguyên, xác định sáu bước trong vòng đời. Solon, một nhà thơ và nhà lập pháp Hy Lạp vào thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên, đã chia vòng đời thành mười giai đoạn, mỗi giai đoạn kéo dài bảy năm.
Những nguồn tư liệu này rất khác nhau về bối cảnh văn hóa và tôn giáo. Tuy nhiên, mặc dù có sự đa dạng về hình ảnh và nội dung, ba quan điểm về vòng đời, về cơ bản, tương tự nhau và tương tự với quan điểm được trình bày ở đây. (Thật không may, tất cả đều chỉ đề cập đến nam giới; việc bỏ qua chu kỳ sống của nữ giới đã có từ lâu đời.) Nếu chúng ta đặt thời gian biểu của các thời đại và thời kỳ của chúng ta trên mỗi tư liệu cổ đại, giống như một bản mẫu, chúng cho thấy một sự gần gũi phù hợp đáng kể.
a. Thời kỳ tiền trưởng thành chiếm khoảng 15 đến 20 năm đầu tiên.
b. Tuổi trưởng thành sớm kéo dài từ 15 hoặc 20 cho đến khoảng 40. Nó bao gồm một giai đoạn hình thành ban đầu khoảng 15 năm (giống như “giai đoạn mới làm quen” của chúng ta), trong đó một người đàn ông trẻ bước vào thế giới trưởng thành, kết hôn và theo đuổi nghề nghiệp. Chỉ ở tuổi 30, anh ta mới đạt được sức mạnh toàn diện (Talmud, Solon) và “đặt chân vững vàng trên mặt đất” (Khổng Tử). Từ 30 đến 40 một người đàn ông có sức mạnh và nghị lực lớn nhất, nhưng anh ta vẫn chưa đạt được những khả năng trưởng thành nhất của mình. Do đó, tuổi trưởng thành sớm là thời điểm nở hoa, cũng như chuẩn bị cho thời đại tiếp theo.
c. Tuổi trưởng thành trung niên kéo dài từ khoảng 40 đến 60. Từ 42 đến 56, Solon nói, “ngôn ngữ và tâm trí … hiện đang ở trạng thái tốt nhất.” Trong giai đoạn tiếp theo (56-63), “anh ta có thể, nhưng không bao giờ nhanh nhẹn trong lời nói và sự dí dỏm như anh ta còn trong những ngày đầu của mình.” Theo Talmud, 40 là tuổi để “hiểu” và 50 để “đưa ra lời khuyên”. Khổng Tử chỉ khác một chút ở câu thành ngữ: “Ở tuổi 40, tôi không còn những nghi hoặc” và “Ở tuổi 50, tôi đã biết thế nào là sự trả giá của mệnh trời” (mặc dù mãi đến năm 60 ông mới nghe chúng bằng đôi tai ngoan ngoãn!). Do đó, tất cả đều đồng ý rằng những năm từ khoảng 40 đến 60 cho phép sự hiện thực hóa lớn nhất các năng lực và phẩm chất của một người và đóng góp lớn nhất cho xã hội, mặc dù có một số suy giảm về sức lực và năng lượng tuổi trẻ.
d. Đối với cả ba nguồn, tuổi trưởng thành muộn bắt đầu vào khoảng 60. Solon coi tuổi già là một giai đoạn suy tàn: ở tuổi 70, con người “đã đến lúc khởi hành trên thủy triều của cái chết.” Talmud và Khổng Tử đưa ra một cái nhìn phát triển hơn về thời đại này. Theo Talmud, trí tuệ và phẩm giá đầy đủ của một người cao tuổi bắt đầu từ 60. Ở tuổi này, Khổng Tử nói, tôi bước vào một mối quan hệ mới với cõi Niết bàn [ND] – nghĩa là, với sự sống và cái chết, nguồn gốc cuối cùng của các giá trị cá nhân, đối với bản thân — và thông qua đó, có được một loại tự do tinh thần mới vượt qua những mâu thuẫn cũ giữa ham muốn và đạo đức, giữa xã hội và bản thân.
e. Talmud bổ sung thêm một giai đoạn cuối cùng, tương ứng với giai đoạn cuối tuổi trưởng thành của chúng ta. Ở tuổi 80, một người đàn ông đạt được sức mạnh mới (Gevurah) của tuổi cao niên. Sau 90, ông sống ở rìa xa của ranh giới giữa sự sống và cái chết.
Người ta cũng có thể lưu ý, ngoài những khái niệm cổ xưa về “thời đại của con người”, bản phác thảo tò mò nhưng gợi mở được trình bày vào năm 1851 bởi nhà triết học người Đức Arthur Schopenhauer trong Parerga và Paralipomena: Những bài luận ngắn về triết học (được xuất bản bằng tiếng Anh bởi Clarendon Press vào năm 1974). Ông đồng ý với Upanishad của Veda rằng “thời gian tồn tại tự nhiên của con người” (trừ tai nạn hoặc bệnh tật) là 100 năm, và sau đó (hơi hài ước) xác định một chuỗi nhiều thập kỷ với các tương hỗ hành tinh thích hợp. Ví dụ: ở tuổi 30, “Sao Hỏa ngự trị, và một người đàn ông bây giờ bốc đồng, mạnh mẽ, táo bạo và hiếu chiến.” Ở tuổi 50 “Sao Mộc lắc lư.” Cuối cùng, “Sao Thiên Vương đến và sau đó, như người ta nói, chúng ta lên thiên đường …”
BA PHIÊN BẢN CỦA CÁC THỜI KÌ ĐỐI VỚI CON NGƯỜI
“Những câu nói của những người cha” (từ Talmud)
5 tuổi là tuổi để đọc (Kinh thánh);
10 cho Misnah (luật);
13 đối với các Điều Răn (Bar Mitzvah, trách nhiệm đạo đức);
15 cho Gemara (thảo luận Talmud; lý luận trừu tượng);
18 cho Hupa (rạp đám cưới);
20 để tìm kiếm kế sinh nhai (theo đuổi một nghề nghiệp);
30 để đạt được sức mạnh đầy đủ (“Koah” [chiến binh?]);
40 cho sự hiểu biết;
50 để đưa ra lời khuyên;
60 để trở thành trưởng lão (trí tuệ, tuổi già);
70 cho tóc trắng;
80 cho Gevurah (sức mạnh mới, đặc biệt của tuổi tác);
90 bị uốn cong dưới sức nặng của năm tháng;
100 chết và từ giã cõi đời.
Khổng Tử
Sư Phụ nói, ở tuổi 15, tôi đặt tâm huyết của mình vào việc học.
Ở tuổi 30, tôi đã đứng vững trên mặt đất.
Ở tuổi 40, tôi không còn bị bối rối nữa.
Ở tuổi 50, tôi biết thế nào là thiên mệnh.
Ở tuổi 60, nghe thấy chúng bằng đôi tai ngoan ngoãn.
Ở tuổi 70, tôi có thể làm theo mệnh lệnh của trái tim mình; để những gì tôi mong muốn không còn vượt quá ranh giới của lẽ phải.
Solon
0-7 Lúc đầu, một cậu bé là một con trai; chưa chín; rồi cậu ta mọc răng; răng sữa phù hợp với đứa trẻ, rồi sẽ rụng vào năm thứ bảy.
7-14 Sau đó, trong bảy năm của cậu, Đức Chúa Trời thêm bảy năm nữa, các dấu hiệu của sự sắp thành niên cho thấy từ trong trứng nước.
14-21 Tuy nhiên, ở tuổi thứ ba của bảy tuổi, tứ chi của cậu ta đang phát triển; cằm cậu ta được phủ một lớp lông tơ, cặp má đã biến mất.
21-28 Bây giờ, trong tuổi thứ tư của bảy tuổi, sức mạnh của con người sẽ chín muồi đến mức hoàn thiện nhất và giá trị của anh ta sẽ trở nên rõ ràng.
28-35 Tuổi thứ năm, anh ta nghĩ rằng đây là mùa để tán tỉnh, rồi thì con trai anh ta sẽ bảo tồn và duy trì dòng dõi của anh ta.
35-42 Bây giờ trong tuổi thứ sáu, tâm trí anh ta luôn luôn cởi mở cho đức hạnh, mở rộng và không bao giờ anh ta bị thôi thúc làm những việc vô ích;
42-56 Bảy lần bảy, và tám; ngôn ngữ và trí óc cộng lại trong mười bốn năm giờ đây đang ở trạng thái tốt nhất.
56-63 Ở vị trí thứ chín của anh ấy, nhưng không còn nhanh nhẹn trong lời ăn tiếng nói và sự dí dỏm như thời còn ở đỉnh cao.
63-70 Một người đã đạt mười phần, và đã sống để hoàn thành nó, đã đến lúc khởi hành trên thủy triều xuống của Thần Chết.
Một quan điểm tiến hóa
Theo một hướng thuần suy đoán hơn, tôi muốn đặt quan điểm này về vòng đời trong quan điểm về sự tiến hóa của con người. Năm 1932, nhà sinh vật học G. P. Bidder đã xuất bản một bài báo đầy sức gợi, trong đó ông cố gắng giải thích sự lão hóa sinh học — tức là quá trình suy giảm bình thường của cơ thể. Sự lão hóa không phải là một phần trong vòng đời của một số sinh vật như một quá trình tất yếu dẫn đến cái chết. Tuy nhiên, sự lão hóa xảy ra ở tất cả các động vật có xương sống trên cạn, bao gồm cả con người. Tại sao, sự Trả giá ở đây là gì?
Theo quan điểm của ông, yếu tố quan trọng là các thành viên của mọi loài động vật có xương sống trên cạn phải đạt và duy trì kích thước cơ thể tiêu chuẩn tối ưu cho khả năng di chuyển và tồn tại. Trình tự tăng trưởng diễn ra như sau. Đầu tiên, sinh vật trải qua một quá trình tăng trưởng tích cực cho đến khi đạt được kích thước tối ưu. Cần có cơ chế điều hòa để hạn chế sự tăng trưởng khi đạt đến kích thước tối ưu. Bộ điều chỉnh này tạo ra một giai đoạn không tăng trưởng duy trì trạng thái tối ưu trong một thời gian, và sau đó là một giai đoạn gia tăng tăng trưởng âm tính mà tử vong là một kết quả tất yếu. Lý do dẫn đến Trả giá là:
Chỉ có thể đạt được hiệu quả thích hợp bằng sự tiến hóa của một số cơ chế ngăn chặn sự phát triển tự nhiên ngay khi đạt đến kích thước cụ thể. Cơ chế này có thể được gọi là bộ điều chỉnh…
Tôi đã gợi ý rằng sự già đi là kết quả của hoạt động tiếp tục của bộ điều chỉnh sau khi quá trình tăng trưởng bị ngừng lại. Bộ điều chỉnh quản lý thực hiện hiệu quả tất cả những gì liên quan đến lợi ích của các loài. Người đàn ông sẽ tăng giảm trong khoảng 2 cm của chiều cao từ 18 đến 60; anh ta tăng nhẹ 2 cm từ 20 đến 27, và rồi nhẹ nhàng hơn là mất 1 cm tại 40 hoặc từ đó.
Nếu người nguyên thủy ở tuổi 18 sinh con trai, thì loài người không cần anh ta nữa vào năm 37 tuổi, khi con anh ta có thể săn tìm thức ăn cho các cháu. Do đó, sự suy giảm của sụn, cơ và tế bào thần kinh, mà chúng ta coi là lão hóa, không ảnh hưởng đến sự tồn tại của loài; việc kiểm soát sự tăng trưởng đã đảm bảo điều đó bằng cách đảm bảo một vóc dáng hoàn hảo từ 20 đến 40.
Ảnh hưởng của việc tiếp tục tăng trưởng âm sau 37 tuổi là do thờ ơ với cuộc đua; Có lẽ khi người đàn ông đạt đến 60 tuổi, là lúc ngôn ngữ đạt được tầm quan trọng trong hành trang loài người mà kinh nghiệm lâu năm trở nên có giá trị ở một người đàn ông khi không thể chiến đấu hay săn bắn nữa.
Sự tăng trưởng âm tính này không phải là biểu hiện của sự yếu kém vốn có trong nguyên sinh chất hoặc đặc điểm của các tế bào có nhân; nó là sản phẩm phụ không quan trọng của một cơ chế điều chỉnh cần thiết cho sự tồn tại của các loài động vật di chuyển nhanh chóng trên cạn, một cơ chế được phát triển bằng cách chọn lọc và tồn tại giống như sự phát triển của khớp các chi của động vật có vú và với sự hoàn thiện tương tự.
Mặc dù mục đích chính của anh ta là xác định cơ chế sinh học của sự lão hóa, nhưng ở đây sự Trả giá hầu như mô tả ngẫu nhiên các giai đoạn phổ biến trong chu kỳ sống của con người và gợi ý rằng chúng đã bị ảnh hưởng như thế nào trong quá trình tiến hóa. Giai đoạn đầu tiên của trẻ, sự tăng trưởng tích cực, tương ứng với thời kỳ mà chúng ta gọi là giai đoạn tiền trưởng thành. Nó kéo dài từ khi sinh ra đến khoảng 20 tuổi, khi cá thể đạt được sự phát triển sinh học đầy đủ. Giai đoạn thứ hai của Sự trả giá, tương ứng với giai đoạn đầu trưởng thành, kéo dài khoảng từ 20 đến 40. Trong thời gian này, khả năng thích nghi và làm chủ của cá thể ở mức cao nhất và anh ta đóng góp chính vào sự tồn tại của loài. Giai đoạn thứ ba của anh ấy, từ 40 đến 60, giống như tuổi trưởng thành trung niên của chúng ta: tác động của bộ điều chỉnh bắt đầu tạo ra sự suy giảm sinh học nhẹ nhưng cũng có khả năng phát triển tâm lý và đóng góp xã hội nhiều hơn trong điều kiện xã hội thuận lợi. Trong giai đoạn thứ tư, từ 60 trở đi, sự lão hóa ngày càng tăng lên đến đỉnh điểm là cái chết.
Đối với mục đích hiện tại của chúng tôi, sự Trả giá đang đưa ra hai điểm quan trọng về vòng đời con người. Đầu tiên, anh ấy phân biệt rõ ràng giữa tuổi trưởng thành sớm và trung niên, với tuổi 40 là một bước ngoặt gần đúng. Thứ hai, anh khẳng định rằng, cho đến rất gần đây trong quá trình tiến hóa của loài người, có rất ít kinh nghiệm về tuổi trưởng thành trung niên. Đến năm 40 tuổi, người nguyên thủy đã hoàn thành những đóng góp chính về sinh sản, làm cha mẹ và nghề nghiệp của mình cho bộ tộc. Với sự suy giảm về tính hữu ích xã hội và khả năng thích ứng của anh ấy, cơ hội sống sót của anh ấy ngoài 40 tuổi là khá nhỏ. Chỉ với sự xuất hiện gần đây của ngôn ngữ và các hình thức văn hóa phức tạp hơn, bộ tộc này mới đặt nhiều giá trị vào việc duy trì cuộc sống cá nhân sau năm 40 tuổi.
Các bằng chứng hiện tại ủng hộ quan điểm của sự Trả giá. Loài người đã tồn tại ít nhất nửa triệu năm và có lẽ hơn ba triệu năm. Cho đến năm hoặc mười nghìn năm trước, con người đã sống một cuộc sống bấp bênh, bất ổn trong các xã hội nhỏ, sống chủ yếu bằng săn bắn, đánh cá và hái lượm thực phẩm. Đặc tính của cuộc sống con người đã được biến đổi bởi sự phát triển của nông nghiệp, sự hình thành của các xã hội ổn định hơn, sự phát minh ra các công nghệ hiệu quả hơn, và sự xuất hiện của chữ viết và các phương tiện khác để truyền văn hóa từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Trong các xã hội săn bắn hái lượm nguyên thủy, chỉ một nửa dân số sống đến tuổi 20, và không quá 10% sống sót sau 40. Tỷ lệ tử vong cao ở tuổi trưởng thành sớm không phải do lão hóa sớm hơn, vì 70 đến 80 tuổi có lẽ là tuổi thọ bình thường của con người trong nhiều nghìn năm. Nó bị sớm lên bởi sự tàn phá của bệnh tật, tai nạn, chiến tranh và nguồn cung cấp lương thực không đầy đủ. Cuộc sống sau 40 – thời đại của tuổi trưởng thành trung niên và hơn thế nữa – là một phần quan trọng trong trải nghiệm tập thể của con người, chỉ là khoảnh khắc trong lịch sử của chúng ta.
Người nguyên thủy có rất ít lý do sinh học hoặc bộ lạc để tiếp tục sống sau 40. Đến tuổi đó, con cái đã lớn, những năm lao động sản xuất tốt nhất kết thúc, sự đóng góp cho bộ tộc đã hoàn thành. Đến năm 40 một người đàn ông đã lỗi thời. Bộ lạc chỉ cần một nhóm nhỏ đàn ông ở độ tuổi trung niên đóng góp trí tuệ chín muồi của họ vào các vị trí lãnh đạo và trách nhiệm. Một số lượng lớn sẽ làm căng thẳng tài nguyên của bộ lạc.
Dữ liệu của Liên hợp quốc về thành phần tuổi của các quốc gia đương đại đưa ra những so sánh thú vị. Ở Pakistan, nơi mức sinh của con người cao và điều kiện sống thuộc hàng tồi tệ nhất, chỉ có 17% dân số trên 40 tuổi. Con số này thậm chí còn thấp hơn ở Ethiopia và Bangladesh. Ở một thái cực khác, 35% người Nhật trên 40 tuổi, 36% ở Mỹ và 42% ở Tây Đức. Các dự đoán hiện tại là tỷ lệ này sẽ tăng ở các nước công nghiệp phát triển trong những thập kỷ tới.
Tuổi thọ kéo dài nhanh chóng trong xã hội hiện đại đã kích thích mối quan tâm rộng rãi đến thời đại trưởng thành muộn. Chúng ta đang bắt đầu tìm cách cải thiện chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi và quản lý gánh nặng kinh tế liên quan. Vấn đề có ý nghĩa tương đương hoặc lớn hơn ít được chú ý hơn nhiều: Còn về tỷ lệ dân số ở độ tuổi trung niên đang tăng nhanh thì sao? Trừ khi chất lượng cuộc sống của thế hệ này được cải thiện, nếu không, tầng lớp trung niên sẽ phải chịu áp lực to lớn và xã hội sẽ tiếp tục thiếu hụt khả năng lãnh đạo sáng tạo. Các cấu trúc xã hội phức tạp hơn đã được phát triển trong mọi khía cạnh của xã hội như nông nghiệp, công nghiệp, chính phủ, tôn giáo, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, khoa học, nghệ thuật, thậm chí cả giải trí. Các vai trò nghề nghiệp đã trở nên chuyên biệt hơn. Chúng tôi cần thêm những người có thể đóng góp với tư cách là nhà lãnh đạo, nhà quản lý, người cố vấn, những nguồn tri thức truyền thống cũng như tầm nhìn và trí tưởng tượng. Xã hội hiện đại đòi hỏi một đội ngũ quan trọng, đang phát triển ở độ tuổi trung niên.
Công việc cần thiết của tuổi trưởng thành khác với tuổi trẻ. Nó liên quan đến trách nhiệm, quan điểm và khả năng phán đoán cao hơn. Một người trong thời đại này phải có khả năng chăm sóc những người trẻ tuổi và lớn tuổi hơn, thực thi quyền lực một cách sáng tạo, vượt qua những thái cực trẻ trung của sự phù hợp nông cạn và sự nổi loạn bốc đồng. Năng lực sinh học giảm vừa phải giữa cuộc đời phải được cân bằng với năng lực tâm lý xã hội tăng lên. Trong vô số cách thức về trí tuệ, tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ, quản lý và so sánh, người trung niên phải giúp duy trì và phát triển nền văn hóa.
Không phải xã hội hiện đại đã tạo ra tuổi trung niên như một thời đại. Khả năng sống hiệu quả ở độ tuổi ngoài 40 đã là một phần tiềm năng của con người ngay từ đầu. Nhưng chỉ gần đây, xã hội mới trở nên tốt hơn có thể đảm bảo rằng các thành viên của mình sống trọn vẹn cuộc đời của họ, thay vì chỉ một nửa. Xã hội hiện đang làm tốt hơn việc giữ gìn sức khỏe cho những người sau 40. Vấn đề khó khăn hơn là nuôi dưỡng sức khỏe tâm trí và cung cấp các điều kiện cho một cuộc sống thỏa mãn, hữu ích ở tuổi trung niên. Các quốc gia khác nhau đôi chút, nhưng vấn đề là phổ quát. Nguồn gốc cơ bản của nó là trong quá trình tiến hóa của con người hơn là trong bản chất của một xã hội cụ thể. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ mạnh mẽ và cấu trúc thể chế cồng kềnh đã tạo ra nhu cầu về số lượng lớn hơn những người trung niên làm việc hiệu quả. Nhưng nhu cầu đã vượt xa hiểu biết tích lũy được của chúng ta về tuổi trưởng thành trung niên và khả năng nuôi dưỡng cuộc sống trong đó.
Việc kéo dài tuổi thọ trung bình hơn 40 trên quy mô lớn là một trong những thành tựu vĩ đại trong quá trình tiến hóa của loài người. Đó là một bước trong quá trình “đi lên của con người.” Nhưng việc chấm dứt tuổi trưởng thành sớm vẫn tiếp tục đáng sợ và đau đớn. Điều này một phần là do tuổi trưởng thành trung niên là một sự tiếp thu gần đây trong quá trình tiến hóa của loài người. Sự lo lắng sâu sắc của chúng ta khi bước qua tuổi 40 phản ánh kinh nghiệm cổ xưa của loài người: chúng ta vẫn lo sợ rằng cuộc sống kết thúc ở tuổi 40. Việc chuyển từ giai đoạn đầu đến tuổi trung niên vẫn còn đe dọa sâu sắc. Mối đe dọa dựa trên việc đánh đồng tuổi trẻ với sức mạnh và sức sống, và tuổi tác – thậm chí tuổi trung niên – với sự yếu đuối, dễ bị tổn thương và cái chết.
Vài nghìn năm là không đủ để học những gì phải làm với tuổi trưởng thành trung niên và với các tổ chức định hình nên lộ trình của nó. Chúng ta vẫn đang cảm nhận con đường của chúng ta trong bóng tối. Khi tôi chuyển từ tuổi trưởng thành sớm sang tuổi trung niên, bộ tộc không cung cấp nhiều hướng dẫn, hỗ trợ hoặc sự khôn ngoan về văn hóa. Những gì tôi đang mất là rõ ràng hơn nhiều so với những gì tôi có thể đạt được. Tôi biết rằng một mùa mới đang đến, cuộc sống của tôi sẽ có những thay đổi quan trọng. Nhưng những lựa chọn nào đang chờ đợi tôi? Tôi nhận được nhiều thông điệp rõ ràng và những rung động mơ hồ về cái chết, mất mát, hạn chế; cảm giác rằng thời gian đang cạn kiệt và tôi có thể sớm chết hoặc tệ hơn là có một cuộc sống không có ý nghĩa đối với bản thân hoặc người khác. Nhưng tôi nhận được rất ít hình ảnh tích cực về người anh hùng trung niên – người yêu, bạn bè hoặc người cố vấn, một người có phẩm giá, trí tuệ, quyền uy và sự sáng tạo. Đâu là sự tương đồng giữa đương đại với Abraham, Đức Phật hay Odysseus trong hành trình trung niên của nó?
Công việc phát triển của tuổi trưởng thành sớm và trung niên
Mục đích của tôi ở đây không phải là thêm một huyền thoại mới về thời kỳ trưởng thành anh hùng hoặc đưa ra một con đường chắc chắn dẫn đến sự cứu rỗi, niềm vui và sự phát triển tối ưu. Đúng hơn là chiếu sáng cho bóng tối một chút và cho cái nhìn rõ ràng hơn về địa hình. Bản chất của sự phát triển ở tuổi trưởng thành sớm và trung niên là gì? Những loại công việc phát triển phải được thực hiện?
Quan niệm về thời đại cung cấp một bản đồ các đường viền, như nó vốn có, để xem xét địa hình trong đó của tuổi trưởng thành sớm và trung niên rồi xác định các nhiệm vụ phát triển cần phải đáp ứng. Trong khuôn khổ này, chúng tôi đã xác định ba nhóm nhiệm vụ. Bộ ba này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và tất cả chúng đều cần thiết cho sự hiểu biết về tuổi trưởng thành. Tôi sẽ xem xét chúng một cách ngắn gọn.
Xây dựng và sửa đổi cấu trúc cuộc sống
Một tập hợp các nhiệm vụ liên quan đến các giai đoạn phát triển và sự tiến triển của cấu trúc cuộc sống. Tôi đặc biệt nhấn mạnh đến các thời kỳ bởi vì, trong khuôn mẫu rộng hơn của các thời đại, chúng cung cấp nguồn gốc chính của trật tự và tiến trình tuần tự. Trong thời kỳ ổn định, các nhiệm vụ chính là xây dựng một cấu trúc cuộc sống và nâng cao cuộc sống của một người bên trong nó. Trong một giai đoạn chuyển tiếp, người ta phải chấm dứt cấu trúc hiện có, khám phá những khả năng (trong bản thân và thế giới) mà từ đó những lựa chọn mới có thể được hình thành và đưa ra những lựa chọn ban đầu làm cơ sở cho một cấu trúc mới. Quá trình chuyển đổi giữa các thời đại đòi hỏi một người phải chấm dứt thời đại đã qua và bắt đầu thời đại tiếp theo. Ngoài ra, mỗi thời kỳ đều có những nhiệm vụ đặc biệt phản ánh vị trí cụ thể của nó trong chu kỳ sống.
Làm việc trên các thành phần đơn lẻ của cấu trúc cuộc sống
Nhóm nhiệm vụ thứ hai liên quan đến việc hình thành và sửa đổi các thành phần đơn lẻ của cấu trúc cuộc sống. Chúng tôi đã xác định một số thành phần, chẳng hạn như nghề nghiệp, gia đình và các mối quan hệ cố vấn, những mối quan hệ này thường có tầm quan trọng trung tâm trong cuộc sống của một người đàn ông. Công việc phát triển là cần thiết nếu một người đàn ông muốn tạo ra một vị trí trong cuộc sống của mình cho một thành phần nhất định. Việc tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ này góp phần vào sự ổn định của cuộc sống trưởng thành. Đồng thời công việc này thay đổi theo từng thời kỳ và góp phần vào sự tiến hóa của cấu trúc cuộc sống. Như tôi đã nói, các nhà tâm lý học và khoa học xã hội thường tập trung vào một thành phần duy nhất mà không đặt nó trong bối cảnh của cấu trúc cuộc sống. Tôi tin rằng sự hiểu biết của chúng ta về những thay đổi trong một thành phần duy nhất sẽ được tăng lên khi chúng ta xem xét nó từ góc độ phát triển. Tôi xin nhấn mạnh lại một lần nữa: cấu trúc cuộc sống cá nhân phát triển qua một loạt các giai đoạn liên quan đến tuổi tác; những thay đổi cụ thể hơn trong một thành phần đơn lẻ thì càng thay đổi nhiều về trình tự và thời gian của chúng.
Trong số rất nhiều thành phần có thể có ý nghĩa lớn trong cuộc sống của một người đàn ông, 5 thành phần dường như có tầm quan trọng đặc biệt trong nghiên cứu của chúng tôi.
• HÌNH THÀNH VÀ SỬA ĐỔI MỘT GIẤC MƠ. Trong giai đoạn đầu trưởng thành, một người đàn ông phải hình thành một Giấc mơ, tạo ra một cấu trúc ban đầu trong đó Giấc mơ có thể được tồn tại và đạt được những mục tiêu mà nó được thực hiện ở một mức độ nào đó. Ở tuổi trưởng thành trung niên, nhiệm vụ của anh ấy là sửa đổi hoặc từ bỏ Giấc mơ. Anh ta có thể nhận ra rằng anh ta thậm chí sẽ không thể hoàn thành nó dù chỉ một phần. Sau đó, anh ta phải giải phóng bản thân khỏi sự kìm kẹp quá mức của nó và xác định khía cạnh nào khác của bản thân mà anh ta sẽ cố gắng sống. Nếu anh ta đã đạt được Giấc mơ đủ và thấy nó đáng giá (mặc dù nó không mang lại những phẩm chất kỳ diệu mà anh ta đã mong đợi), anh ta có thể tiếp tục theo hướng chung mà nó chỉ định. Nhưng giờ đây anh ta bớt tham vọng độc tài hơn, quan tâm hơn đến giá trị nội tại trong những nỗ lực của mình và có nhiều khả năng tận hưởng những khía cạnh đa dạng của cuộc sống hơn. Giấc mơ có thể chết non hoặc có thể phát triển trong nhiều năm. Ngay cả khi nó tiếp tục đóng một vai trò nào đó, ý nghĩa và vị trí của nó trong cuộc sống của anh ấy nhất thiết phải phát triển theo trình tự các giai đoạn. Mỗi người đàn ông tìm thấy sự cân bằng của sự ổn định và thay đổi của riêng mình.
• HÌNH THÀNH VÀ SỬA ĐỔI MỘT NGHỀ NGHIỆP. Quá trình hình thành một nghề không bao giờ ngắn gọn hay đơn giản. Nó chiếm toàn bộ giai đoạn mới làm quen của tuổi trưởng thành sớm, từ khoảng 17 đến 33. Một số nam giới ở lại làm một nghề duy nhất trong thời gian này, nhưng phần lớn thực hiện một vài hoặc nhiều thay đổi. Ngay cả khi một người đàn ông tiếp tục trong một nghề nghiệp được xác định rộng rãi (chẳng hạn như thợ sửa ống nước, tiểu thuyết gia hoặc quản lý), anh ta sẽ trải qua nhiều thay đổi về chất, như nơi làm việc, địa vị, danh tính, ý nghĩa và phương thức làm việc.
Vào đầu những năm tuổi 30, khi bắt đầu giai đoạn An cư, anh ta cố gắng xác định một sự nghiệp làm việc và chiếc thang sẽ đưa anh ta đến đỉnh cao cho những phấn đấu tuổi trẻ của mình. Anh ấy bắt đầu ở bậc dưới cùng của cái thang, với tư cách là thành viên nhỏ trong thế giới trưởng thành của mình. Vào khoảng 40 tuổi, và kết thúc giai đoạn Trở thành Người đàn ông của riêng mình, anh ấy đã tiến xa đến mức có thể lên nấc thang cao nhất của tuổi trưởng thành sớm. Một nhiệm vụ quan trọng của Chuyển đổi Giữa Cuộc đời là tạo một vị trí cho chính mình trong thế hệ trưởng thành trung niên và trở thành “đàn anh” trong thế giới đó. Đàn ông khác nhau rất nhiều về bản chất và tầm quan trọng cá nhân trong nấc thang trưởng thành sớm của họ, họ leo lên bao xa, nghĩa là thành công cuối cùng – thất bại cuối cùng của họ đối với họ, và trong công việc mới mà họ đảm nhận ở tuổi trung niên.
• TÌNH YÊU-HÔN NHÂN-GIA ĐÌNH. Một số nhiệm vụ được bao gồm ở đây, nhưng chúng có mối quan hệ với nhau đến mức mà tốt nhất là nên xem xét chúng cùng nhau. Những gì một người đàn ông tìm kiếm trong một mối quan hệ tình yêu, và những loại mối quan hệ tình yêu nào mà anh ta có thể hình thành, là những vấn đề tiếp tục trong cuộc sống của người trưởng thành. Nếu anh ta muốn có những mối quan hệ yêu đương thân mật với phụ nữ, anh ta phải đạt được một số mức độ tự do tình dục và một số sự hòa nhập của tình dục và tình cảm. Nếu muốn hình thành một cuộc hôn nhân bền vững và có giá trị chung, anh ấy phải trở nên có khả năng chung thủy và cam kết. Nếu muốn cùng vợ tạo dựng một cuộc sống gia đình ổn định, phục vụ nhu cầu của cha mẹ và con cái, anh ấy phải sẵn sàng chấp nhận trách nhiệm gia đình và đạt được những thỏa mãn do hôn nhân và thiên chức làm cha.
Không ai có thể tiến xa trong những nhiệm vụ này khi bắt đầu bước vào tuổi trưởng thành. Trong giai đoạn mới làm quen, một người đàn ông cũng là một người học việc về cách sống, kết hôn và làm cha cũng như trong các khía cạnh khác của cuộc sống. Tình yêu của anh ấy thường được đặc trưng bởi sự tìm kiếm khoái lạc vô vị, tìm kiếm quyền lực nam nhi hoặc sự ức chế của đam mê và nhục dục. Nếu anh ta tìm kiếm một mối quan hệ nghiêm túc với một người phụ nữ, lý tưởng của anh ta là “người phụ nữ đặc biệt”, người sẽ là người yêu, người bạn và người trợ giúp của anh ta trong việc tìm kiếm Giấc mơ. Tuy nhiên, anh ta có thể kết hôn với một người phụ nữ không đánh giá cao và ủng hộ Giấc mơ của anh ta, và họ sẽ phải đối mặt với hậu quả của việc từ chối này trong thời gian sớm nhất. Đôi khi vợ anh ấy giúp đỡ rất nhiều trong các cuộc đấu tranh anh dũng của anh ấy và mối quan hệ của họ lúc bắt đầu rất bình dị. Nó sẽ phải được sửa đổi theo thời gian vì cả hai đều thay đổi theo các hướng khác nhau. Nếu cô ấy có một Giấc mơ ngoài ước mơ trở thành vợ và mẹ, hai người họ sẽ phải tạo ra một cấu trúc cuộc sống đang phát triển có thể bao gồm gia đình chung và nghề nghiệp riêng biệt của họ. Có vô số biến thể trong khuôn mẫu của các mối quan hệ gia đình và sự thăng trầm của chúng theo thời gian. Tất cả những gì chắc chắn là mô hình sẽ thay đổi và sẽ đòi hỏi công việc phát triển liên tục trong các giai đoạn kế tiếp.
Ở tuổi trưởng thành, hầu hết đàn ông ưu tiên công việc hơn gia đình, mặc dù sự cân bằng tương đối của hai yếu tố này khá khác nhau. Sự tham gia của một người đàn ông trong cuộc sống gia đình thường bị giới hạn bởi sự lo lắng của anh ta về tính nữ trong bản thân anh ta. Ví dụ, anh ta có thể tách biệt hẳn chức năng làm mẹ và làm cha, để lại những việc theo văn hóa cũ về làm mẹ cho vợ. Việc anh ấy tham gia nhiều vào các hoạt động bên ngoài và việc anh ấy tránh thực hiện nhiều chức năng chăm sóc khi ở nhà, đôi khi che khuất sức mạnh đầu tư của một người đàn ông vào gia đình.
Việc làm cha là vô cùng quan trọng đối với hầu hết những người đàn ông trong nghiên cứu của chúng tôi. Họ cảm thấy hài lòng khi mọi việc diễn ra tốt đẹp ở nhà, còn họ thì vô cùng lo lắng và tội lỗi khi cuộc sống gia đình quá hạn hẹp hoặc đầy mâu thuẫn. Thông thường, ý thức về gia đình và sự gắn bó của một người đàn ông với con cái đủ mạnh để giữ anh ta trong một cuộc hôn nhân bền vững. Jim Tracy là một trong nhiều ví dụ. Anh cũng là ví dụ về sự thay đổi, thường xuyên xảy ra vào cuối những năm tuổi 30 và đầu những năm tuổi 40: ông tiết chế sự tham gia của mình vào công việc và cho gia đình một vị trí trung tâm hơn trong cấu trúc cuộc sống của mình. Công việc phát triển của Chuyển đổi Giữa Cuộc đời đóng góp cho quá trình này. Thông qua đó, một người đàn ông sẽ tiếp xúc nhiều hơn với sự nữ tính trong bản thân và những người khác. Anh ấy trở nên quan tâm hơn đến việc trở thành một người cha cố vấn cho những đứa con thời thơ ấu của mình và hỗ trợ nhu cầu mở rộng ra bên ngoài gia đình của vợ.
• HÌNH THÀNH CÁC MỐI QUAN HỆ CỐ VẤN. Bắt đầu, sửa đổi và chấm dứt mối quan hệ với người cố vấn là một nhiệm vụ quan trọng nhưng khó khăn của tuổi trưởng thành. Những người đàn ông trẻ tuổi rất khác nhau về khả năng khơi gợi và duy trì những mối quan hệ này. Ngoài ra còn có sự khác biệt lớn về sự sẵn có của các cơ hội cố vấn trong các thế giới xã hội khác nhau.
Một người cố vấn tốt là sự kết hợp giữa người cha tốt và người bạn tốt. (Một người cố vấn tồi, trong đó có rất nhiều người, kết hợp những đặc điểm tồi tệ nhất của người cha và người bạn.) Một người cố vấn “đủ tốt” là một nhân vật chuyển tiếp, mời và chào đón một chàng trai trẻ bước vào thế giới người lớn. Anh ấy đóng vai trò là người hướng dẫn, giáo viên và nhà tài trợ. Anh ấy đại diện cho kỹ năng, kiến thức, đức tính, sự thành đạt— những phẩm chất vượt trội mà một người trẻ tuổi hy vọng một ngày nào đó sẽ có được. Anh ấy ban phước lành cho người mới và giấc mơ của anh ấy. Tuy nhiên, với tất cả sự vượt trội này, anh ấy truyền đạt lời hứa rằng trong thời gian họ sẽ là đồng nghiệp của nhau. Người được bảo trợ hy vọng rằng anh ta sẽ sớm có thể tham gia hoặc thậm chí vượt qua người cố vấn của mình trong công việc mà cả hai đều coi trọng.
Một người cố vấn có thể giúp ích thiết thực rất nhiều cho một thanh niên khi anh ta tìm cách tìm ra con đường của mình và đạt được những kỹ năng mới. Nhưng một người cố vấn tốt sẽ hữu ích theo nghĩa cơ bản hơn, phát triển hơn. Mối quan hệ này cho phép người nhận xác định với một người tiêu biểu cho nhiều phẩm chất mà anh ta tìm kiếm. Nó cho phép người cố vấn trở thành một nhân vật bên trong, người mang đến cho tình yêu, sự ngưỡng mộ và động viên trong những cuộc đấu tranh của người nhận. Anh ấy có được cảm giác thuộc về thế hệ những chàng trai trẻ đầy triển vọng. Anh gặt hái những lợi ích đa dạng có được từ một mối quan hệ yêu đương nghiêm túc, chung đụng, không tình dục với một người đàn ông hoặc phụ nữ lớn tuổi hơn. (Có những yếu tố khác, mang lại những thuận lợi và bất lợi khác nhau, khi mối quan hệ là tình dục và khi người cố vấn lớn hơn nhiều tuổi hoặc cùng tuổi.)
Giống như tất cả các mối quan hệ yêu thương, quá trình của một mối quan hệ cố vấn hiếm khi suôn sẻ và kết thúc của nó thường đau đớn. Những mối quan hệ như vậy có những chức năng phát triển thuận lợi, nhưng chúng cũng có những mặt tiêu cực. Người cố vấn có rất nhiều chỗ cho sự bóc lột, cắt xén, đố kỵ, bóp nghẹt và áp bức, cũng như cho những đòi hỏi tham lam, sự ngưỡng mộ đeo bám, tự phủ nhận lòng biết ơn và thái độ kiêu ngạo đối với người nhận. Không phải lúc nào cũng rõ ai đang làm gì cho ai. Sau khi chấm dứt mối quan hệ, cả hai bên đều dễ có cảm giác ngưỡng mộ và khinh thường, cảm kích và oán giận, đau buồn, giận dữ, cay đắng và nhẹ nhõm – giống như khi có bất kỳ mối quan hệ yêu thương quan trọng nào.
Nhiều người trưởng thành cho và nhận rất ít sự kèm cặp. Mặc dù thường xuyên nhấn mạnh đến tinh thần đồng đội và lòng trung thành trong các tổ chức kinh doanh, các mối quan hệ cố vấn vẫn là một ngoại lệ hơn là quy tắc cho cả người lao động và người quản lý. Hệ thống giáo dục đại học của chúng ta, mặc dù chính thức cam kết thúc đẩy sự phát triển trí tuệ và cá nhân của sinh viên, cung cấp dịch vụ cố vấn thường hạn chế về số lượng và kém về chất lượng. Các cơ sở giáo dục và tổ chức làm việc có thể làm được nhiều việc hơn nữa để hỗ trợ sự phát triển của học sinh và thanh niên công nhân. Để làm được điều này, họ cũng sẽ phải hỗ trợ sự phát triển của giáo viên, cán bộ quản lý và những người lao động khác ở các thế hệ trên 30 tuổi. Cho đến khi trưởng thành trung niên, là thời điểm tốt hơn của cuộc sống, hầu hết những người ở trong đó sẽ không thể đóng góp được sự cố vấn mà đang cần gấp của các thế hệ trẻ. Nhiều người đàn ông trung niên không bao giờ trải qua những thỏa mãn và khó khăn khi làm cố vấn. Đây là sự lãng phí tài năng, mất mát cho những cá nhân có liên quan và cản trở sự thay đổi xã hội mang tính xây dựng.
• HÌNH THÀNH TÌNH BẠN CHUNG. Trong các cuộc phỏng vấn của chúng tôi, tình bạn chủ yếu được chú ý bởi sự vắng mặt của nó. Như một khái quát dự kiến, chúng tôi muốn nói rằng tình bạn thân thiết với một người đàn ông hoặc phụ nữ là điều hiếm khi đàn ông Mỹ trải qua. Đây không phải là thứ có thể được xác định đầy đủ bằng bảng câu hỏi hoặc khảo sát hàng loạt. Sự phân biệt giữa bạn bè và người quen thường bị mờ. Một người đàn ông có thể có một mạng lưới xã hội rộng rãi, trong đó anh ta có những mối quan hệ bè bạn, “thân thiện” với nhiều đàn ông và có lẽ một vài phụ nữ. Tuy nhiên, nói chung, hầu hết đàn ông không có một người bạn nam thân thiết nào mà họ yêu mến khi nhớ lại từ thời niên thiếu hoặc thanh niên. Nhiều người đàn ông đã có những mối quan hệ hẹn hò bình thường với phụ nữ, và có lẽ một vài mối quan hệ tình yêu-tình dục phức tạp, nhưng hầu hết đàn ông chưa có một tình bạn thân mật, phi tình dục với phụ nữ. Chúng ta cần hiểu tại sao tình bạn lại hiếm như vậy, và sự thiếu thốn này để lại hậu quả gì cho cuộc sống của người trưởng thành.
Trở nên cá nhân hơn
Nhóm nhiệm vụ thứ ba và cuối cùng, liên quan đến tính cá nhân của người trưởng thành. Những nhiệm vụ này liên quan đến các cực cơ bản của Trẻ / Già, Phá hủy / Tái tạo, Nam tính / Nữ tính và sự Gắn bó / Thoát ly. Trong các giai đoạn chuyển tiếp, một người đàn ông có nhiệm vụ tái hòa nhập mỗi cực trong một hình thức thích hợp với định vị mới của anh ta trong vòng đời.
Những phân cực này chủ yếu được các nhà tâm lý học quan tâm, những người coi chúng là những khía cạnh của nhân cách. Theo quan điểm của chúng tôi, chúng phải được xem xét từ quan điểm gắn kết giữa con người và xã hội, vì chúng tồn tại như những bộ phận bên trong cả hai. Mỗi cực tồn tại bên trong bản thân và được bản thân khắc phục theo thời gian. Nó cũng tồn tại trong xã hội và được xã hội sửa đổi trong quá trình lịch sử của nó. Hãy xem xét hai cực Trẻ / Già. Ý thức của một người Mỹ về ý nghĩa trẻ hay già được định hình bởi các biểu tượng và hình ảnh văn hóa, bởi các trường học và nghề nghiệp, bởi thực tế và ý nghĩa của bảo hiểm y tế, hưu trí, an sinh xã hội, biến động rủi ro, cái chết và chết — và bởi phim, truyền hình, nhạc rock, thể thao chuyên nghiệp và kiểu phương thức sống. Thật khó để hòa nhập hai cực Trẻ / Già trong bản thân khi thế giới bên ngoài vẽ ra ranh giới khó khăn giữa người trẻ và người già và khiến người khác không phải là người trẻ tuổi trở nên đáng sợ.
Khi được thực hiện nhiều hơn nữa để thúc đẩy sự phát triển ở tuổi tiền trưởng thành, nam thanh niên sẽ bước vào tuổi trưởng thành sớm với sự hòa nhập tương đối tốt hơn giữa các cực và sẵn sàng hơn để tham gia vào công việc phát triển ở những nhiệm vụ này và những nhiệm vụ khác. Tuy nhiên, không chắc có thể đạt được nhiều hơn một sự tích hợp hạn chế vào cuối giai đoạn Chuyển đổi Trưởng thành sớm. Sự chia rẽ và phiến diện ở một mức độ nào đó dường như là một đặc điểm bình thường được xây dựng sẵn của bản thân và cấu trúc cuộc sống trong giai đoạn đầu trưởng thành.
Vì vậy, một người đàn ông ở độ tuổi 20 và 30 thường tràn đầy năng lượng và khát vọng tuổi trẻ. Anh ta nghiêng về phía cực Trẻ của cực Trẻ / Già. Anh ta có một nhu cầu mạnh mẽ để làm nổi bật những phẩm chất nguyên mẫu Trẻ của mình và một nhu cầu tương ứng để giảm thiểu hoặc kìm nén những phẩm chất Già của anh ta. Việc anh ta duy trì ước nguyện vô thức và cho rằng mình thực sự bất tử là điều phù hợp về mặt phát triển. Anh ta cần — và có thể có — thêm thời gian trước khi đối mặt với cái chết của chính mình và bắt đầu đối mặt với cái chết cuối cùng của chính mình và cái chết thực sự hoặc cuối cùng của những người thân yêu của mình. Quá trình Chuyển đổi Giữa Cuộc đời là một giai đoạn phát triển nhất định để thực hiện quá trình này. Sau đó, anh ta có thể trở thành người cố vấn, tạo ra một di sản và có những thỏa mãn khác hơn bắt nguồn từ việc tích hợp hai cực Trẻ / Già theo cách phù hợp với tuổi trưởng thành trung niên.
Đối với các cực khác cũng vậy. Mặc dù sự mất cân bằng Nam tính / Nữ tính có thể ít được đánh dấu hơn nhiều so với thông thường trong xã hội có giới tính cao của chúng ta, nhưng một người đàn ông ở tuổi trưởng thành phải dành một số ưu tiên cho nam giới. Bản sắc trưởng thành của anh ta được tô màu bởi hình ảnh của nam tính và anh ta không thể sử dụng đầy đủ những phẩm chất mà anh ta coi là nữ tính. Có thể hòa nhập nhiều hơn ở độ tuổi trung niên: bây giờ anh ta có quyền tự do bên trong hơn để tận hưởng sự nữ tính trong bản thân và những người khác; và, trong một xã hội “đủ tốt”, anh ta cũng được trao quyền tự do bên ngoài nhiều hơn.
Không thể mong đợi một người đàn ông trẻ tuổi có thể tích hợp hai cực Phá hủy/ Tái tạo. Anh ta có thể có nhiều kiến thức và kinh nghiệm cá nhân về một số loại hủy diệt, chẳng hạn như chiến tranh, tội phạm, nghèo đói hoặc thiên tai. Nhưng khi còn trẻ, anh ta chưa sẵn sàng để trải nghiệm đầy đủ những sức mạnh hủy diệt trong bản thân, xã hội và thiên nhiên, và để mang lại cho chúng một ý nghĩa sâu sắc hơn. Ở tuổi trưởng thành trung niên, anh ta có thể đạt được sự tích hợp đầy đủ hơn của hai cực Phá hủy/ Tái tạo và trở nên sáng tạo theo những cách không thể sớm hơn.
Ở tuổi trưởng thành, sức mạnh gắn bó với thế giới bên ngoài được phản ánh trong việc một người đàn ông tìm kiếm sự tham gia, quyền làm chủ, quyền kiểm soát và thu nhập vật chất và tình cảm. Sự cân bằng của Gắn bó / Thoát ly thường thay đổi ở tuổi trưởng thành trung niên. Bây giờ anh ta có thể củng cố các lực lượng của sự thoát ly. Anh ta có thể phát triển ý thức mạnh mẽ hơn về bản thân và tập trung vào bản thân, đồng thời duy trì các mối quan hệ và trách nhiệm của mình trong thế giới.
Bồi dưỡng phát triển trưởng thành
Rõ ràng, cần phải làm rất nhiều để hỗ trợ sự phát triển của cá nhân khi trưởng thành. Trong trường hợp sự phát triển của một người đã bị cản trở nghiêm trọng trong quá khứ hoặc đang bị cản trở trong hiện tại, các phương pháp can thiệp phải được tạo ra, các phương pháp tiếp cận có tính đến các quá trình phát triển bình thường liên quan cũng như các khía cạnh bệnh lý, thần kinh hơn. Các nỗ lực tư vấn và giáo dục cá nhân và nhóm có thể giúp các cá nhân gặp khó khăn đặt các vấn đề cụ thể của họ trong một góc nhìn rộng hơn, phát triển hơn.
Nhưng những cách tiếp cận như vậy, mặc dù hữu ích, không đi vào trọng tâm của vấn đề. Nếu chúng ta muốn hỗ trợ sự phát triển của người lớn trên quy mô rộng hơn, chúng ta sẽ phải sửa đổi các thể chế xã hội định hình cuộc sống của chúng ta. Các tổ chức công nghiệp và công việc khác, chính phủ, giáo dục đại học, tôn giáo và gia đình— tất cả những điều này phải tính đến nhu cầu thay đổi của người trưởng thành trong các thời đại và giai đoạn phát triển khác nhau. Những gì hữu ích trong thời đại này có thể không như vậy ở thời đại khác.
Trong giai đoạn đầu trưởng thành, một người đàn ông phải đối mặt với những gánh nặng to lớn khi anh ta cố gắng lập nghiệp, bắt đầu hôn nhân và gia đình, đáp ứng những yêu cầu nặng nề về tài chính, sửa đổi các ràng buộc của mình với bản thân và thế giới trước khi trưởng thành, và hòa nhập cuộc sống của mình khi trưởng thành. Giai đoạn Chuyển đổi Tuổi 30 thường là một thời kỳ khủng hoảng. Vào cuối tuổi 20, khi cuộc sống của anh ấy đang ổn định hơn, nhiều mối quan hệ, mục tiêu và giá trị của anh ấy bị đặt dấu hỏi. Vào đầu những năm tuổi 30, khi quá trình Chuyển đổi Tuổi 30 kết thúc và việc An cư bắt đầu, anh ta phải đưa ra những lựa chọn có hậu quả quan trọng cho toàn bộ tương lai của mình. Một số người đàn ông gặp khủng hoảng liên quan đến việc Trở thành Người đàn ông của riêng mình vào cuối những năm ba mươi; họ nhận thấy cấu trúc cuộc sống của họ không thể dung nạp được ngay khi họ đang đạt đến đỉnh cao của Tuổi trưởng thành sớm.
Tuổi 20 và 30 có lẽ là những năm tháng dồi dào nhất và căng thẳng nhất trong vòng đời. Với những nhiệm vụ cực kỳ khó khăn trong việc thích nghi và phát triển mà một thanh niên phải đối phó, thời đại này không thể dễ dàng hay đơn giản để vượt qua. Tuy nhiên, vẫn có thể làm được nhiều việc để giảm bớt căng thẳng quá mức và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhiệm vụ phát triển.
Nếu thời kỳ trưởng thành sớm của một người đàn ông bị chi phối bởi nghèo đói, thất nghiệp thường xuyên và thiếu một vị trí thích hợp, hợp lý trong xã hội, thì sự phát triển trưởng thành của anh ta sẽ bị suy giảm. Nghị lực của anh ấy sẽ hướng đến sự sinh tồn đơn giản hơn là theo đuổi một Giấc mơ hay tạo ra một cấu trúc cuộc sống có giá trị cho bản thân và những người khác. Nếu anh ta sống trong một thế giới vô tổ chức, bị chia cắt, ô nhiễm và đầy rẫy tội phạm, làm thế nào anh ta có thể giữ cho những đặc điểm tồi tệ nhất của cuộc sống tập thể không trở thành một phần của sự phát triển cá nhân?
Nhưng nó không chỉ đơn giản là vấn đề nghèo đói và vô tổ chức xã hội. Ngay cả khi hoàn cảnh của một người đàn ông thoải mái hơn – khi anh ta sống trong một khu phố dễ chịu và có một công việc hoặc nghề nghiệp an toàn – nhiều khía cạnh của công việc, gia đình và cuộc sống cộng đồng kết hợp lại tạo ra áp lực bên ngoài và xung đột nội tâm nặng nề. Lập gia đình và dấn thân vào một nghề nghiệp, khi thu nhập của một người ở mức thấp nhất và tình trạng trưởng thành của một người vẫn còn thấp, đặt ra gánh nặng khủng khiếp cho cả vợ và chồng. Nếu mức độ và hậu quả của vấn đề này được xem xét nghiêm túc hơn, có thể làm được nhiều việc để giảm bớt căng thẳng.
Đối với một số lượng lớn nam giới, điều kiện làm việc ở tuổi trưởng thành rất ngột ngạt, xa lánh và không có khả năng phát triển. Hầu hết mọi người làm việc trong các tập đoàn, công ty nhỏ, cơ quan chính phủ địa phương hoặc liên bang, trường học, nhà thờ, bệnh viện — các loại cấu trúc tổ chức. Đây là một sự phát triển lịch sử gần đây. Chúng ta vẫn đang học cách tạo ra các tổ chức hoạt động hiệu quả, nhân văn và theo những cách hỗ trợ sự phát triển trưởng thành của nhân viên và khách hàng của họ. Các mục tiêu về năng suất và tạo ra lợi nhuận đã được ưu tiên hàng đầu trong thời đại công nghiệp đang trôi qua. Khi chúng ta bước sang thời đại mà sản xuất và quyền lực có thể ít bị quan tâm hơn, chúng ta có cơ hội sắp xếp lại các ưu tiên của mình. Vẫn còn phải xem liệu chúng ta có dành ưu tiên cao hơn cho việc nâng cao ý nghĩa của công việc và tạo ra các tổ chức làm việc thúc đẩy sự phát triển cũng như hiệu quả sản xuất hay không.
Ở cấp độ cá nhân, cụ thể hơn, chúng ta có thể cố gắng cải thiện số lượng và chất lượng của cố vấn trong thế giới công việc. Hầu hết nam giới trẻ nhận được ít sự cố vấn, và các mối quan hệ tốt với người cố vấn thực sự rất hiếm. Sự kèm cặp kém ở tuổi trưởng thành tương đương với việc nuôi dạy kém trong thời thơ ấu: nếu không có sự kèm cặp thích hợp cho một thanh niên thì việc bước vào thế giới người lớn bị cản trở rất nhiều. Cần có sự hỗ trợ, hướng dẫn và tài trợ về mặt tinh thần ở một mức độ nào đó để con đường suôn sẻ và làm cho cuộc hành trình trở nên đáng giá.
Khi thế giới công việc trở nên cường điệu hóa — khi phụ nữ vắng mặt hoặc bị đẩy xuống cấp dưới quá sâu, và nhiều phẩm chất ở nam giới bị coi là “nữ tính” – thì người đàn ông sẽ khó hòa nhập hai cực Nam tính / Nữ tính hơn. Sự tham gia tự do hơn của phụ nữ vào thế giới công việc là một bước quan trọng để giải phóng nam giới khỏi sự nam tính một chiều và sự lo lắng của họ về nữ tính. Đàn ông cần phụ nữ với tư cách là đồng nghiệp, sếp và người cố vấn. Những mối quan hệ này giúp họ hình thành bản sắc phong phú hơn, biểu đạt theo nhiều khía cạnh hơn về bản thân và giảm bớt gánh nặng do nam tính hóa quá mức trong công việc. Những thay đổi kiểu này cũng sẽ giải phóng phụ nữ khỏi những ràng buộc do nữ giới hóa quá mức trong việc nuôi dạy con cái và bởi sự phân biệt đối xử đã hạn chế sự tham gia của họ trong hầu hết các cơ sở giáo dục của chúng ta.
Cần có những thay đổi thể chế hơn nữa để cho phép sống và phát triển tốt hơn ở tuổi trung niên. Các cơ sở giáo dục của chúng ta hiện nay chủ yếu hướng đến lứa tuổi trưởng thành sớm. Có những hạn chế của chúng đối với những người đàn ông trẻ tuổi, thì chúng lại càng có nhiều lỗi đối với những người đàn ông ở độ tuổi trung niên. Ví dụ, gia đình trong xã hội của chúng ta và trong tất cả những xã hội khác kể từ nguồn gốc của loài, trên hết là một tổ chức dành cho những người trẻ tuổi. Đối với hầu hết chúng ta, gia đình là biểu tượng mạnh mẽ của truyền thống và sự bất tử của cá nhân. Đó là một sự sắp xếp xã hội mà qua đó các bậc cha mẹ trẻ cố gắng nuôi dạy con cái trước khi trưởng thành và tạo dựng vị trí của riêng họ trên thế giới. Các chức năng của gia đình thay đổi mạnh mẽ khi con cái bắt đầu rời tổ và bố mẹ bước vào tuổi trưởng thành trung niên.
Chúng ta chỉ mới bắt đầu đặt những câu hỏi cơ bản về vai trò của gia đình đối với cuộc sống của các thành viên trung niên. Mối quan hệ của cha mẹ với con cái trưởng thành của họ (và với các thế hệ kế tiếp) có một tầm quan trọng liên tục ở tuổi trưởng thành giữa và cuối. Ở tuổi trưởng thành trung niên, nếu gia đình còn nguyên vẹn, đàn ông và đàn bà phải tái cấu trúc mối quan hệ của họ với nhau, với con cháu, với cha mẹ và có lẽ cả ông bà. Các chức năng thích hợp của gia đình là gì, và cấu trúc cũng như các giá trị hướng dẫn của nó, trong điều kiện sống mới của tuổi trung niên là gì? Những loại hỗ trợ nào cần thiết để người trung niên có thể quản lý tốt hơn các nhiệm vụ phát triển của họ và đối phó với những căng thẳng của cuộc sống gia đình? Vấn đề phức tạp hơn nữa khi một người có nhiều hơn một gia đình, hoặc không có gia đình, vào những năm trung niên.
Tương tự như vậy, hầu hết các nghề nghiệp được định nghĩa và hiểu theo quan điểm của tuổi trưởng thành sớm. Khi chúng ta thảo luận hoặc nghiên cứu về một nghề nghiệp, chúng ta thường tập trung vào quá trình thâm nhập và các loại việc mà nó yêu cầu trong năm hoặc mười hoặc hai mươi năm đầu tiên. Nhưng bản chất công việc của một người đàn ông thay đổi đáng kể ở tuổi trung niên. Ít suy nghĩ hơn, và chắc chắn ít thảo luận công khai hơn, đã được thực hiện cho ý nghĩa của công việc trong những năm này. Công việc và sự nghiệp nên phát triển như thế nào khi ở tuổi trung niên? Những loại công việc mới nào được mong muốn từ quan điểm của cá nhân và của xã hội? Có thể làm gì để mang lại khả năng học hỏi và trẻ hóa nhiều hơn trong cùng một nghề nghiệp, để chuyển sang “nghề nghiệp thứ hai”, hoặc nghỉ hưu sớm và chuyển sang hình thức làm việc mới ở tuổi trung niên?
Khi chúng ta bước sang thời đại của xã hội “hậu công nghiệp”, sẽ cần có những thay đổi lớn trong mọi khía cạnh của đời sống xã hội. Chúng ta phải tăng cường khả năng làm việc và giải trí sáng tạo. Những giấc mơ nguyên mẫu mới sẽ phải được tạo ra và duy trì trong tất cả các phân khúc dân số. Việc tham gia vào các mối quan hệ của người cố vấn phải trở thành một phần rộng rãi và có giá trị hơn trong cuộc sống của người trưởng thành. Có những khía cạnh chính trị và kinh tế quan trọng đối với tất cả những điều này, nhưng không có quan điểm chính trị hiện tại nào đưa ra câu trả lời rõ ràng.
Những vấn đề như thế này đang bắt đầu được thảo luận, nhưng bề mặt mới chỉ bị xới nhẹ. Có sự miễn cưỡng của từng cá nhân và thể chế để xem xét sâu hơn. Các câu hỏi là mới. Chúng gợi lên sự lo lắng lớn và đi ngược lại với những cách suy nghĩ truyền thống. Thật khó để khám phá sự phức tạp đầy đủ của chúng, chứ chưa nói đến việc tìm ra câu trả lời hợp lý. Điều nghịch lý là chúng ta phải cống hiến hết mình cho việc tìm kiếm các giải pháp mới mặc dù chúng ta biết rằng chúng ta vẫn chưa hoàn thành nhiệm vụ và sẽ phải mất nhiều thế hệ nữa mới có thể đạt được những tiến bộ quan trọng.
Những vấn đề này chắc chắn không chỉ giới hạn trong xã hội của chúng ta. Ở các mức độ khác nhau, chúng giữ cho toàn bộ loài người trong giai đoạn tiến hóa hiện nay. Vô số khác biệt về các chủ đề phổ quát được tạo ra bởi sự khác biệt về văn hóa và thể chế, cũng như do di truyền và hoàn cảnh cá nhân. Nhân loại vẫn đang học cách đáp ứng các nhiệm vụ phát triển của thời đại và giai đoạn hiện tại, và rồi để nâng cao giá trị cuộc sống trong toàn bộ quá trình của mình. Quá nhiều để kỳ vọng rằng tuổi trưởng thành trung niên sẽ được quản lý tốt bởi hầu hết mọi người trong bất kỳ xã hội nào trong tương lai gần.
Tôi không nói rằng vòng đời ở dạng hiện tại là bất biến. Bản chất cơ bản và thời gian của các thời đại chắc chắn sẽ được sửa đổi trong tương lai, nhưng sự thay đổi cơ bản của loại hình này là sự tiến hóa. Nó đòi hỏi hàng trăm thế hệ chứ không chỉ đơn thuần là vài thập kỉ hay thế kỷ. Về lâu dài, tiến bộ hơn nữa của chúng ta trong việc thúc đẩy sự phát triển của người trưởng thành có thể là một phần của quá trình biến đổi nhân cách và xã hội loài người, và do đó đóng góp vào một thời đại mới trong quá trình tiến hóa của loài người. Chương đó trong lịch sử vẫn còn rất xa. Hiện tại, chúng ta có tất cả những gì có thể làm để hiểu bản chất của chu kỳ sống hiện tại và hướng tới sự thay đổi mang tính xây dựng trong đó. Nếu chúng ta không thể làm như vậy, chương tiếp theo có thể không bao giờ được viết. Bất chấp khó khăn của vấn đề, lựa chọn hợp lý duy nhất của chúng ta là tiếp tục công việc.
Can Thiệp Đa Ngành 